Tuesday, April 28, 2020

Эзэн эрх

Эзэн эрх гэж юу хэлээд байнаа? гэж хүмүүс гайхаж байж магад.
Судар дээр "Эх орноо хайрлахыг эзэн эрх гэмү" гэж бичсэн байдаг.
Тэгвэл эх орноо хайрлана гэж юу гэсэн үг вэ? Эх орон гэж ер нь юуг хэлдэг юм?
Ийм амархан юмыг хэн мэдэхгүй байсын гэж ихэнх хүн боддог .  Төрж өссөн газар нутаг, хэлд орсон хэл , ахуй соёл, ёс уламжлал, жаяг хууль гээд задлаад бодоод үзээрэй.
 Эх орон гэдэг зүйлийн үнэ цэнийг одоо энэ короновирус гэдэг цар тахлын үед ихэнх хүмүүс ойлгож эхэлж байгаа байх. Тэгвэл Эзэн эрх гэдэг бол энэ бүх зүйлээ хайрлахыг хэлнэ. Хайрлана гэхээр би эх орондоо хайртай гэж хэлээд л болчихдог юм биш ядаж л хэн нэгэн харийн хүн эх орныг чинь муулахад эх орноо өмөөрөөд хэлчих мэдлэгтэй байхаас эхлэнэ. Хайрлана гэдэг хариуцахаас эхтэй. Хариуцаж чадаж байж эзэн эрх чинь тодроно. Олон айл бүлүүд эртнээс тахиж шүтэж ирсэн уул овоотой байдаг. Улаач болсон хүн тэрхүү тахиж шүтэж ирсэн уул усаа манай өвгүдийн хайрхан хэмээн өөриймсөж бодож сэтгэл зүрхэндээ тээж явдаг . Эгэл нэгэн хүмүүн байсан ч өөрийн өссөн төрсөн нутгаа хайрлан өрөөл нэгэн ирж уул усыг нь ухаж төнхвөл түүнийгөө өмгөөлөөд тэмцэх тэнхээтэй байхыг хариуцах гэдэг. Бид алдаатай оноотой олон цаг үеийг туулсан. Эвлэрч нэгдэж чадсан үедээ хүчирхэг гүрэн байгуулж, эвдэрч задарч байхдаа уруудан доройтож гадныхны эрхшээлд ч орж л байсан. Энэ л түүхээс сургамж аван эгэл бөгөөд агуу дээдсүүдийнхээ үйлсэд энэхэн цаг хугацаандаа нэгдэн эх болсон орон зайгаа хадгалан хамгаалж сурах нь бидний үйлс гэлтэй.


Дүүргэх жаргалын амтыг мэдэрч үзэв үү?
Дуулим хорвоод өчүүхэн гэдгээ таниж чадсан уу?
Даяар олны итгэл сэтгэлийн дөлд цучил нэмж байв уу?
Даахгүй ачаа, давахгүй саад гэж үгүйг ухаарч байв уу?
Дэм дэмэндээ орших дээрхийн сургаалийг сонордож байв уу?
Дэвжих их үйлэндээ хайраа шингээж чадсан уу?
Асуулт бүхний хариуг өөрөөсөө хайн
Амлалт бүхнийхээ арыг даах тэнхээгээ бөхлөж
Гурван голын Монгол байхын онолыг тайлж
Голчоо үл алдах босоо оршихуйн тэнцэлийг хадгалах
Эзэн эрхийг энэхэн насандаа тогтоож чадваас
Эгэл бүхнээс гайхамшгийг олж
Эрдэм бүхний ундаргаас хүртэж
Энх мөнхийн үйлсэд нэгдмой

Нүүдэлчин түмний эзэн гэдэг утга санаа бол өөр бусдыг өөрийнх нь чадамжинд хүрэхэд нь дэм тус болж чаддаг хүнийг эзэн гэх ...
Алд биеэ засдаг
Ахуй төрөө даадаг ийм чадамжтанг зүглүүлж чиглүүлж бардаг хүнийг эзэн гэдэг.Орон хангай байгаль дэлхийгээ дагаж явж эзэн болдог. Захирч эзэн болдоггүй. Өөрийгөө зөв үнэлж сур. Тэгээд дутуугаа дүүргэх ухаантанг эзэн гэнэ гэх өвгүдийн сургаалийг дурьдах нь зөв бизээ. Чухам үүнийг л дэм дэмэндээ дээс эрчиндээ хэмээн сургаал болгон бидэнд үлдээжээ.



No comments:

Post a Comment