МТТТ судар 550 дэстэй. 550 дэс аливаа учир шалтгааныг нууцлан түүнийг уншигч бүхнээр тэрхүү учир шалтгааныг нууцыг тайлуулж өөрөө өөрийгөө хөгжүүлэх боломжийг нээхэд дэм болно.
Юуны учир шалтгаан бэ? гэсэн асуулт гарнаа даа. Том зургаар нь харах юм бол энэ орчлон ертөнц дээр амьдран оршиход тэнцлийг хадгалах нь амьдралд ээлтэй зохицох гэдэг зорилго юм бол тэнцлийг алдагдуулах олон олон учир шалтгаан байдаг . Тэр л бүх учир шалтгааны эхийг олж түүнийг өөрсдийнхөө хүсэл зорилгодоо нийцүүлэн тохинуулахын тулд юуг мэдвэл зохих вэ? гэдэг асуултын хариуг эрэх шаардлага гарна.
Монгол домчийн судар дээр нэг ийм үгс байдаг :
Тэмцэл буй цагт
Тэнцэл тогтдог
Тэнцэл тогтохын цагт
Тэмцэл эхэлдэг
Тэмцэл буй болохын учир шалтгаан юу вэ? гэдэг өөрөө бидний яриад байдаг мөн чанар луу орно. Өөрөөр хэлбэл сайны хажуугаар саар үргэлж байдаг үнэнтэй нүүр тулж туулж гарах нь жам гэдгийг ойлгох нь чухал. Үүнийг Төрийн найман цаха дээр "Холдож зайлахгүйг, устгах хар ертөнцөөр таниад" хэмээн бичсэн байдаг. Тэгвэл тэр устгах хар ертөнц гэдэг чинь юу юм бэ гэсэн асуулт бас гарнаа даа. Харин хариултыг Төрийн найман цаха дээр
Устгах тэнгэрт 16 арга буй
Үхүүлж устгах 4 алуур
Доройтуулж устгах 7 алуур
Тамлаж устгах таван алуур буй хэмээн бичсэн байдаг.
Энгийн үгээр бичихэд энэ бол бидний дотор байдаг муу зан авир ( залхуурах бэлэнчлэх бардамнах атаархах гэх мэт) бүхнийг дэвэргэх, өөрт байгаа муу бүхнийг маань өөгшүүлэх тэр бүх аргууд бөгөөд бид өөрсдөө мэдвэл зохихуйн мэдлэг рүүгээ тэмүүлэхгүй л бол тэнцлийг алдагдуулах нэгэн хүчин болно гэсэн үг . Энэ бүхнийг ухан унших юм бол Их хаан маань яагаад долоохон насандаа Тэмүү Чин цол авсныг бага ч гэсэн ухах байх. Үнэхээр тэр их тэмүүлэл нь бидний замыг өнөө болтол гэрэлтүүлж байгааг ухна.
Айдас бүхнээ даван туулж
Алдаа бүхнээсээ суралцаж
Амьдралын мөн чанарт тэмүүлж
Өвүг дээдсийн сургаалаас суралцаж
Эвлэлдэн нэгдэхүйн их ухааныг олж
Хор хохиролыг танин байж
Хоосрол үгүйрлийн үзэн байж
Даваж туулах хүчийг олж
Давхар мэхэнд суралцан
Өөрийн үл алдах голчоо атган авсан Эзэн хааныхаа бүтээсэн хамтын түүхээс бид нууц бүрийг нь тайлан ухаж, дэм дэмэндээ явахын агууг танин мэдүүштэй.
Орчин үеийн хэллэгээр үүнийг системийн сэтгэлгээ гэж нэрлэж болох ба харин сайн муу ,сайхан муухай , зөв буруу бүхэн байх нь гарцаагүй гэдгийг ухаарвал түүнд нэгж өөрөө ямар үүрэгтэй оролцох чадвартай, яаж хамтын ажиллагааг бий болгож, нэгжийн оролцооныхоо үүргийг нэмэгдүүлж газар зүйн болон цаг хугацааны нөлөөлөлөө бий болгох , тэрхүү нөлөөлөл маань бусдад хэрхэн эерэг байж тэнцлийг хадгалах вэ гэдэг дээр төвлөрч өөрийгөө хөгжүүлж чадахаас ирээдүйд буй болох хор хохирол, үр өгөөжийг тооцоолж чадах чадвар бий болох юм уу даа.
Одоо цагт дээрх бүхнийг хөрвүүлж ойлгох гэж оролдоод үзвэл Эзэн хаан маань агуу стратегич байсан гэж ойлгож болохоор. Өөрөөр хэлбэл өөрийнх нь үйлдсэн байгуулсан бүхэн ирээдүйн бидэнд хэзээ ч мартагдахын аргагүй агуу үйл болон үлдэж тэр их гүрний үлдэгдэл болох бид Монгол хэмээх нэрийг авч яваа улсын иргэд болон 800 гаруй жилийн дараа оршин тогтносоор л байна. Энэ бол үр дүн нь . Яагаад агуу стратегич гэж хэлээд байна гэхээр өв уламжлалдаа, ёс заншилдаа газар нутаг, уул усаа, яс цусаа хайрлан хамгаалах их ухааныг хадгалаад үлдээсэнд байгаад байгаа юм. Мэдээж дэлхийн түүхэнд оруулсан сэтгэлгээний их өөрчлөлтийг дурьдахгүй байхын аргагүй л дээ. Олон улсын худалдааны аюулгүй байдал, тээвэр логистикийн болон мэдээлэлийн сүлжээний эх энэ бүгд Эзэн хааны байгуулсан их гүрний нөлөөлөл, хөгжүүлэлт шүү дээ.
Тийм болохоор бид өвгүдийн ухааны гүнд орж орчин цагийн хөгжилтэй хослуулан байнгын өөрчлөлтөнд баяжуулан суралцсаар байх аваас чадахгүй мэдэхгүй зүйлс гэж үгүй бизээ.
Гэрлийн өргөө маань тэгэхээр мууг сайн болгох, муухайг сайхан болгох, бурууг зөв болгох гэрэл гэгээний өргөө юм .
Монгол домчийн судар дээр нэг ийм үгс байдаг :
Тэмцэл буй цагт
Тэнцэл тогтдог
Тэнцэл тогтохын цагт
Тэмцэл эхэлдэг
Тэмцэл буй болохын учир шалтгаан юу вэ? гэдэг өөрөө бидний яриад байдаг мөн чанар луу орно. Өөрөөр хэлбэл сайны хажуугаар саар үргэлж байдаг үнэнтэй нүүр тулж туулж гарах нь жам гэдгийг ойлгох нь чухал. Үүнийг Төрийн найман цаха дээр "Холдож зайлахгүйг, устгах хар ертөнцөөр таниад" хэмээн бичсэн байдаг. Тэгвэл тэр устгах хар ертөнц гэдэг чинь юу юм бэ гэсэн асуулт бас гарнаа даа. Харин хариултыг Төрийн найман цаха дээр
Устгах тэнгэрт 16 арга буй
Үхүүлж устгах 4 алуур
Доройтуулж устгах 7 алуур
Тамлаж устгах таван алуур буй хэмээн бичсэн байдаг.
Энгийн үгээр бичихэд энэ бол бидний дотор байдаг муу зан авир ( залхуурах бэлэнчлэх бардамнах атаархах гэх мэт) бүхнийг дэвэргэх, өөрт байгаа муу бүхнийг маань өөгшүүлэх тэр бүх аргууд бөгөөд бид өөрсдөө мэдвэл зохихуйн мэдлэг рүүгээ тэмүүлэхгүй л бол тэнцлийг алдагдуулах нэгэн хүчин болно гэсэн үг . Энэ бүхнийг ухан унших юм бол Их хаан маань яагаад долоохон насандаа Тэмүү Чин цол авсныг бага ч гэсэн ухах байх. Үнэхээр тэр их тэмүүлэл нь бидний замыг өнөө болтол гэрэлтүүлж байгааг ухна.
Айдас бүхнээ даван туулж
Алдаа бүхнээсээ суралцаж
Амьдралын мөн чанарт тэмүүлж
Өвүг дээдсийн сургаалаас суралцаж
Эвлэлдэн нэгдэхүйн их ухааныг олж
Хор хохиролыг танин байж
Хоосрол үгүйрлийн үзэн байж
Даваж туулах хүчийг олж
Давхар мэхэнд суралцан
Өөрийн үл алдах голчоо атган авсан Эзэн хааныхаа бүтээсэн хамтын түүхээс бид нууц бүрийг нь тайлан ухаж, дэм дэмэндээ явахын агууг танин мэдүүштэй.
Орчин үеийн хэллэгээр үүнийг системийн сэтгэлгээ гэж нэрлэж болох ба харин сайн муу ,сайхан муухай , зөв буруу бүхэн байх нь гарцаагүй гэдгийг ухаарвал түүнд нэгж өөрөө ямар үүрэгтэй оролцох чадвартай, яаж хамтын ажиллагааг бий болгож, нэгжийн оролцооныхоо үүргийг нэмэгдүүлж газар зүйн болон цаг хугацааны нөлөөлөлөө бий болгох , тэрхүү нөлөөлөл маань бусдад хэрхэн эерэг байж тэнцлийг хадгалах вэ гэдэг дээр төвлөрч өөрийгөө хөгжүүлж чадахаас ирээдүйд буй болох хор хохирол, үр өгөөжийг тооцоолж чадах чадвар бий болох юм уу даа.
Одоо цагт дээрх бүхнийг хөрвүүлж ойлгох гэж оролдоод үзвэл Эзэн хаан маань агуу стратегич байсан гэж ойлгож болохоор. Өөрөөр хэлбэл өөрийнх нь үйлдсэн байгуулсан бүхэн ирээдүйн бидэнд хэзээ ч мартагдахын аргагүй агуу үйл болон үлдэж тэр их гүрний үлдэгдэл болох бид Монгол хэмээх нэрийг авч яваа улсын иргэд болон 800 гаруй жилийн дараа оршин тогтносоор л байна. Энэ бол үр дүн нь . Яагаад агуу стратегич гэж хэлээд байна гэхээр өв уламжлалдаа, ёс заншилдаа газар нутаг, уул усаа, яс цусаа хайрлан хамгаалах их ухааныг хадгалаад үлдээсэнд байгаад байгаа юм. Мэдээж дэлхийн түүхэнд оруулсан сэтгэлгээний их өөрчлөлтийг дурьдахгүй байхын аргагүй л дээ. Олон улсын худалдааны аюулгүй байдал, тээвэр логистикийн болон мэдээлэлийн сүлжээний эх энэ бүгд Эзэн хааны байгуулсан их гүрний нөлөөлөл, хөгжүүлэлт шүү дээ.
Тийм болохоор бид өвгүдийн ухааны гүнд орж орчин цагийн хөгжилтэй хослуулан байнгын өөрчлөлтөнд баяжуулан суралцсаар байх аваас чадахгүй мэдэхгүй зүйлс гэж үгүй бизээ.
Гэрлийн өргөө маань тэгэхээр мууг сайн болгох, муухайг сайхан болгох, бурууг зөв болгох гэрэл гэгээний өргөө юм .
No comments:
Post a Comment