Tuesday, August 9, 2016

Тоо ба чанар

Энэ ч ер нь айхтар сэдэв ч гэсэн зах зухаас нь жаахан ч гэсэн зулгаамаар ч юм шиг  санагдаад байх юм.
Аливаа сэдвийг ямар сэдэл дээр үндэслэж бичиж байгаа нь тухайн сэдвийн хүрээг хир өргөнөөр төсөөлөх чадамжийг харуулах байх. Тийм ч учраас зах зухаас нь зулгааж үзэх гээд байгаа нь уншигч таньтай бодлоо хуваалцаж хүрээгээ тэлэх хүсэл төдий юм л даа.
Алтан судар уншигчийн хувьд бичлэгээ ихэвчлэн судрын агуулгыг өөрийн амьдралд , одоо цагтаа буулгаж бага ч гэсэн ухаарах гэж оролдож байгаагаа л хуваалцах  төдий .
Сэдэл маань олонхийн шийдвэр үргэлж зөв байдаг уу ? гэдэг дээр гарч ирсэн юм л даа. Энгийн нэг асуудлын шийдэл дээр ч тэр, улс орныг хамарсан сонгууль дээр ч тэр тооны асуудал чухал байсаар л байгаа.
Ер нь бол тоо, чанарын талаар ярих яриа маань бидний нүүдэлчин соёл, суурин соёл гэх 2 том соёлын ялгаан дээр өөр өөр  ойлголтоор гарч ирээд байх шиг.
БууЭрЭлууд бидний сэтгэлгээг хэтэрхий ондоошсон аливаа зүйлийг зөвхөн хэлбэр талаас нь хардаг хэмээн шүүмжилдэг. Харин тэд яаж хардаг юм болоо? Тэдний гол харах өнцөг аливаа шийдлийн үр дүнг тооцоолж чадаж байгаад байх шиг байдаг. Тэр битгий хэл та нар наад зах 120 жилийн дараахийг тооцож чаддаг байх юм бол бид заавал буух гээд байх ч хэрэг алга хэмээн айлдсан байсныг "Бөөгийн товчион "судраас олж уншсан юм. Мэдээж олон ухаан билиг төгс хүмүүс байгаа л даа . Харин тэр хүмүүсээ олж, тэднийгээ хир таниж чадаж байгаа билээ дээ. Ухаантныг тэнэг, тэнэгийг нь сэцэн гэх нь байгаад л байх шиг.  

Махан бодиор магадлагддаг суухуйд
Магадлагч нь чанар биш тоо ажгуу. гэж АДҮА сударт бичсэн байдаг. Үнэхээр л :

Зуун хүмүүн санал өгтүгэй
Тавин нэгэн тэнэг булхай
Дөчин есөн нь цэцэн иргүн гэвээс
Хаан болохыг тэнэгүүд дэмжвээс
Суумалын засаг тэнэг булхайг
Хаанаар сонгоод халдваас хар толгой
Хага цохиулан тархиа асгах бус уу
 (Хөх монголыг төрөөр бадраах хутагтай нэүрит засаг-ийн Алтан Дээд үнэний аялгуу 78 х)

Саяхан радиогийн нэвтрүүлгээр ярилцах яриаг сонслоо. Өнөөгийн бид нэг байранд олон жил амьдарчихаад хөрш маань ямар хүмүүс болохыг ч мэддэггүй юм байна . Харин хөдөө бол айл саахалтынхаа талаар хэнээс ч илүү сайн мэдээд түүнд нь тохирсон нэр хочийг хүртэл оноогоод өгчихдөг талаар яриж байх юм.  Үүгээр юу хэлэх гээд байгаа вэ гэхээр хот суурингийнхан багахан газар шавааралдан суудаг болохоороо хэн нь хэн гэдгийг тэр бүр сайн мэдэх боломж тааруухан бололтой . Хэн нэгэн сайн гэвэл сайн юм байх гэж хошуурцгааж хэн нэгэн муу гэвэл бас л тийш нь дайвацгааж өөрийн гэсэн үнэлэлт дүгнэлтийг оноож чадахгүй л бужигналдаж байна. Гэвч бас өөрийн гэсэн үнэлэлт дүгнэлт зөв эсэх нь бас л асуудалтай .  Бидэнд тийм мэдлэг боловсрол хангалттай байж чадаж байгаа болов уу? Чадна гэвэл бид үр дүнгийг нь тооцож чаддаг байх хэрэгцээ гарч ирж байна. Чухам энэ л танин мэдэхүйн  хэрэгцээн дээр чанар гээч тодорхойлогдох буй заа .

Эрдэм боловсролыг оройлон залж
Мэдвэл зохихуйг мэдлэгтээ хурааж
Зорилго хүслээ нэгтгэн хурааваас
Амин чанар нь бүрдэх билээ
Өвөг дээдийн эрдэм сургааль
Оноч мэргэн үг үсэг бүр нь
Орчлон хорвоогийн жамыг тухалж
Оройн дээд мэдлэгт нь хөтөлнө
Хөтөлсөн мэдлэгээ зорилго болгож
Эл биеэ тэгшлэн засвал
Амин чанар нь үүсэх билээ
Хүсэл тэмүүлэл эрдэм боловсрол бүр нь
Мон амин чанар нь билээ. (Хас төрийг бадраах судар 119 х )

Тоо чанарын талаарх эргэцүүлэл минь цааш нэлээн яваад баймаар ч юм шиг ...

No comments:

Post a Comment