Засаглахуйн засал судрын тухай

 Энэ судрыг нээж үзэхээс өмнө бичиж байсан бичлэгүүдээ илүү дэлгэрүүлж ойлгох боломжийг их өөрөөр харж байсан маань илүү тодрох шиг боллоо.

Чадамж бүтээмж 2 ын талаарх ойлголт маань их сайхан зөв гольдрол руугаа урсах шиг л болж энэхүү судрын гол агууламжийг гаргаж өгсөн Алага онгодын өгүүлэмжийн цэгц гол санаагаа гаргах байдал, орчин цагийн ойлголттой харьцуулан жишиглэх чадамжийг уншаад гайхан бахархахын зэрэгцээ мөн гаргаж буй санааг нь ойлгон ухахын тулд нэлээн их нухаж унших болсондоо олзуурхан сууна.

Миний нэгэн бичлэгт Бай ур дүй зөнгийн талаар өөрийн ухснаа бичсэн байсныг энэ судар дээр маш сайхан дэлгэрүүлж дутуу ухаарсан зүйлийг маань нэлээн бодуулж дахин дахин эргэцүүлэх харваатай бичиж тайлбарласан байлаа.

Байгаа бүхэн
Хүний хүсэл
Байлгах гэсэн 3 утгын холбоосыг нүүдэлчин түмний засагтын 5 гүн ухаанаар маш ухаарууштай ул үндэслэлтэй одоогийн байдалтай харьцуулан тайлбарлаж засаглалын мөн чанарыг шинж чанартай нь уялдуулан тайлбарласан байлаа. 

"Нийхэм" буюу хариуцагч, "Байх" буюу бүтээмж, "Хэм хэмжээ" гэдэг тоонд хувиргах нэгж гэдгийг тайлбарлан онцлоод " Эзэн хариуцагчтай, оршин тогтнолтой, хэмжигдэхүйц зүйлийг хууль хэмээн тодорхойлдог талаар өгүүлсэн байна. Өөрөөр хэлбэл хүмүний хувьд нийхмийн биш нэгжийн хүсэл сонирхол байвал хууль биш. Оршин тогтноогүй зүйл дээр хууль гардаггүй. Жишээ нь Харь гаригийнханд зориулсан хууль байх ёсгүй 

Хэм хэмжээ дээр шударга ёс нь хэм хэмжигдхүүнтэй ухагдахуун биш гэдгийг маш сонирхолтой байдлаар жишээн дээр тайлбарласан байлаа. Жишээ нь нүдийг нүдээр гээд 2 хүн бие биенийхээ нүдийг сохлоод эн тэнцэх бол шударга ёс мөн үү? Харин хохирол арилаагүй учир тэр 2 хүний хувьд шударга ёс тогтсон ч хууль засаглалын хувьд шударга явдал биш юм. 

Миний хувьд үндэсний үзэл ба үндэстэн гэдэг ойлголтыг төсөөлж байснаас минь илүү гүн гүнзгий мөртлөө ойлгомжтой байдлаар тайлбарласан үнэхээр олз бөгөөд миний ерөнхийлөн ойлгож байсан зүйлийг илүү нарийвчлан хэм хэмжээстэй нь ардаас төр лүү, эргээд төрөөс ард руу чиглэсэн харилцааны үндсийг гаргаж өгсөн байлаа. Энэ би-гээс Бид рүү чиглэсэн чиглэлийг бүтээмжтэй холбон  оршин тогтнолтой , эзэн хариуцагчтай, хэмжигдэхүйц байх хуулийн үндэслэлийг засаглалын бүтэцтэй холбон Ний тархи, Нийхэм, Нийгэм гэдэг ойлголтуудыг тайлбарлажээ. 

Саяхан би Наминчимэд гуайн ярилцлагыг сонсоод Монголоо алдах гэдэг тал дээр их л эргэцүүлж  өрөнхийлөн ойлгож байсан бүхний нарийвчилсан хариултыг Соёлжилт засаглалын үйл явцтай холбон хэрэгжилтийн засаглалын аргачлалтай холбон тайлбарласан байна лээ. 

Тоо ба чанар 16

 Ойрд блогтоо эргэцүүлэлүүдээ оруулсангүй. Тоо ба чанар сэдвээ үргэлжлүүлье гээд дараалалаа хартал 16 дахь эргэцүүлэл маань болж таарлаа.

16 ын тоог жаахан хөөе гэж бодоод судрын хуудас эргүүлж суулаа. Алтан судар судлаач нар бараг мэдэж байгаа байх нийтээрээ үйлдэх 16 гэмийн талаар холбож бичих гэж оролдоё.

Хүн болж төрсний гол зорилго юу вэ гэхээр судар дээр Мунхаглалын идэш болж өөрөө өөрийнхөө өөдгүйн боол бусдын идэш болохгүй байх нь бидний зорилго гэсэн байдаг. Тэгвэл хэрхэн өөрөө өөрийнхөө өөдгүйн боол болохгүй байх юм болоо?

Өөрийн дотор луу өнгийх юм бол хүн бүрд л муу авир, муу сэтгэл байдаг.

Сударт хүний авир тархины талаар бичсэн байдаг 

Хүний амжилтын замд саад болдог 6 авир тархи
1.Болхи
2.Залхуурал

3.Бардамнал
4.Шантрал
5.Атаархал
6.Тогтворгүй байдал

Энэ бол бидний дотор л байдаг зүйл. Харин энэ бүхнийг давах ухаан ч бас байна. Болхи байдлаа засахын тулд олон дахин оролдож байж засна.  Залхууралаа даван туулахын тулд өөрийгөө зоригдуулж хүчилж бусад хүчирхэг залхуугүй нэгнээсээ суралцан байж даван туулна. Бардамнал байгаа бол би л бүгдийг чадна гэж хоосон бардамнахын оронд өөрийн чадахгүй байгаа зүйлээ бусдаар хэлүүлэн хийж бүтээх гэж оролдоно. Шантрал байгаа бол бусдаас урам дэм авна. Атаархал байгаа бол дэмий атаархахын  оронд бусдын чадсан зүйлийг өөрөө ч бас чадна гэж өөрийгөө дайчилна. Тогтворгүй байдал байвал тогтож оролдох зэргээр даван туулна . Энэ бүхнээ зүгээр хүлээн зөвшөөрөөд л байх юм бол өөрөө өөрийнхөө өөдгүйн боол болно шүү дээ. Тэгэхээр өөрийн хүчээр бас  бусдынхаа дэмжлэгээр даван туулж болох л зүйлс. 

Индианы Широкии омгийн нэг хөөрхөн үлгэр байдаг даа. Хар цагаан 2 нохойгоо алийг нь илүү тэжээж байна тэр нь л илүү хүчирхэг болдог. Тэгэхээр эдгээр авираа тэжээгээд л суух уу эсвэл даван туулах уу гэдэг өөрөөс болон бусад анд нөхдийн дэмжлэгээс  л хамаарна. Сайнтай нөхөрлөвөл сарны гэрэл муутай нөхөрлөвөл могойн хорлол гэдэг зүйр үг ч байдаг шүү дээ. 

Энэ бүхнээ даван туулж байж бид амжилтанд хүрдэг гэдэгтэй маргах хүн байраг байхгүй байх.

Харин хүний дотор байдаг 7 муу сэтгэл гэж байдаг бас бөөд бол 7 хар сүнсний эх гэж бичсэн байдаг. Буддын шашин болон бусад шашнууды сургаалд 10 хар нүгэл гэх мэтээр зөндөө бичсэн байдаг.  

1.Сувдаг
2.Тачаал
3.Аархал
4.Мунхаг
5.Атаархал
6.Шунал

7.Хонзон

Тэгвэл эдгээр муу авир, сэтгэлийг дэвэргэж нийтээр нь гэмтэн болгох  16 арга байдаг ба үүнийг хөх монгол иргүнийг үхүүлэх 4 арга ,  доройтуулах 7 арга , тамлах 5 арга  хэмээн 16 аргаар өөрөө өөрийн өөдгүй боол бусдын идэш болгох аргаас болгоомжлоорой хэмээн сануулсан байдаг.

Үхүүлэх 4 арга :

1. Архи сархаданд дуртай болгох 

2. Буруу хийснийг бусдаас онцгой хэмээн онгироон уруу татах 

3. Аминч зоргоор болгож шуналд автуулж өмчирхөг болгох

4. Бэлнийг өгч өөрийн чадамжийг нь үгүй хийх

Доройтуулах 7 арга:

1. Тэнцвэргүй тулаанд оруулж урам зоргийг нь унтраах

2. Өр зээлэнд дуртай болгох

3. Заншил бусыг шүтдэг болгох (Харийн шашнд оруулах , гаж урсгалууд)

4.Эмст шунаж эдэнд захирагддаг  болгох

5. Гэр бүл, хамт олноос нь хөндийрүүлж ганцаардуулах

6. Өглөг хээл хахуульд дуртай болгох

7. Ахуй ажил төрлөөс нь холдуулж мөнгөнд шүтүүлэх

 Тамлах 5 арга

1. Өөр хооронд нь муудалцуулж өөрөө өөрсдөөр нь устгуулах

2. Идэх хэрэглэхийн хүслэнд живүүлэх (үр хүүхэд ирээдүй хойчдоо үлдээх зүйлгүй болгох мэт )

3. Өөрөө өөртөө итгэхийг болиулж бусдад найддаг болгох 

4. Тэнэг бодлоор хууль гаргуулж төөрөгдлийн дээдээр тамлах арга 

5. Хамгийн аюултай хүнийг хаан сууринд залж удирдуулаад зарлиг хуулийг хоосон магтаад нийтээр нь тамлах арга 

Эдгээр аргууд хэрхэн хэрэглэгдэж байгааг өнөөгийн нийгмээс анзаарч болох тул хүн бүр дотроо бодолтой байж эдгээр аргуудыг танин мэддэг болох нь бидний өөрөө өөрийгөө, өрх гэрээ, улс орноо доройтуулан устгах аюулаас гэтэлгэхийн тулд мэдвэл зохихуйн их эрдэмд шамдах хэрэгцээг сонголт болгох нь дээ. Үр дүн нь ямар байх нь та биднээс хамаарна .

 

 

Тогтвортой хөгжил ба бидний хэрэглээ

 Өглөө ажил руугаа явах замдаа подкаст сонсож явлаа. 

Тогтвортой хөгжил гэж юуг хэлдэг талаар сонсож байхдаа үнэхээр бидний өвүг дээдсийн бидэнд хэлэх гээд байгаа санааны хэрэгжилттэй холбоотой сэдэв байлаа. 

Охин маань 10 жилийн  сургуулийн сурагч , үзэж байгаа хичээлийнхээ талаар надтай хуваалцсан юм. Юу вэ гэхээр усны асуудлыг надаас асуусан юм. Ээжээ бид гүний усыг хэрэглэдэг юм байна.  Харин энэ гүний ус нөхөгддөггүй юм байна тэгтэл бид энэ хэзээ ч нөхөгддөггүй усаа бид жорлонд хичнээнийг хэрэглэж байгаа болоо? Дараа нь энэ ус дуусна тэгэхээр бид яах ёстой вэ гэж асуулаа. Гадаадын хөгжилтэй улс орнууд усны асуудлаа нэлээн урт хугацааны бодлогоор тогтвортой хөгжлийн бодлогодоо өнөө бидний өвөг дээдсийн маанв сургаад байдаг чанад манах эрдэнэ болох агаар, ус, хөрсний асуудлыг тусгаж эхэлсэн. Ихэнх томоохон мега хотуудад саарал усны хэрэглээгээр ахуйн хэрэглээний болох жорлонгийнхоо усны асуудлыг аль хэдийн шийдээд явж байгаа.   Бидэн шиг гүнийхээ усыг жорлондоо хэрэглэдэггүй бололтой. Үнэхээр энэ янзаараа үргэлжлэх бол  100 жилийн дараах Улаанбаатар хотод амьдрах хүмүүсийн хувьд усны асуудал нэлээн хүнд асуудал болох юм байна. Гэр хороололд амьдарч байгаа нэг хүний усны хэрэглээ 7 л байдаг бол орон сууцанд амьдарч байгаа нэг хүний усны хэрэглээ 70 л байдаг талаар уг подкастан дээр яриж байна . Үүний хэдэн хувь нь жорлон руу урсаж байгаа бол ? Нэгж өрхийн шийдэж чадахгүй асуудлыг төрийн хэмжээнд бодлого гарган нийтийн хэрэглээгээр нь тооцоолсны үндсэн дээр нэгж хүн бүр нэг байгууллага бүр хэрэглээний усыг хэрхэн зарцуулах, дахин ашиглагдах саарал усыг хэрэглэх системийг бий болгож ингэснээр цэвэр гүний усныхаа хэрэглээг яаж багасгах нь эцэст нь ирээдүй хойчдоо санаа тавьсан шийдлийн нэг хэсэг болно.

Бидний өвүг дээдсийн ёс суртахууны үндсэн 9 жаяг байдаг 

1. Нэгийг аврахад нөгөөг нь бүү хохироо - тэнцэл

2. Хэрэглэсэн бол төл - тэнцвэр 

3. Арыг харж ачлалыг бүү түгээ - голч

4. Эхийг нь бүү бохирдуул, адгийг нь бүү хатаа - хязгаар буюу хэмжээс

5. Хэдий чинээ хүнд өгч чадна, төдий чинээ эзэрхэн ноёрхоно - жин

6. Өв мөр үр 3 ыг үлдээ - чанар

7. Аливаа зүйл хөгжилдөө, хөг ижилсэх утгатай байдаг - андын гэрээ

8. Мэддэгтээ эзэн болж, мэдэхгүйгээ 99 тэнгэрээс асуу- тогтворжуулалт

9 .Мон гол бай - төгс 

Энэ жаягийн эхний 2т тогтвортой хөгжлийн үндсэн зарчим оршиж л байна. Үнэгүй юм гэж энэ хорвоод үгүй харин бид одоо усыг ямар ч үнэ цэнэгүй мэт хэрэглэж байгаа ч магадгүй хэдхэн жилийн дараа бидний үр хүүхдийн хувьд усны үнэ цэнэ асар  их болох байх өөрөөр хэлбэл бид ирээдүй хойчийнхоо хэрэглээг маш бага үнээр ашиглаж үр хүүхдүүддээ маш их өр, дарамт үлдээж байнаа гэсэн үг. Тэгээд яах юм гэж үү? Яг энэ асуултанд хариулах гэж оролдохын тулд тогтвортой хөгжлийн асуудлыг ярих хэрэгтэй болно. Зөвхөн хамгийн хэрэглээнд ойрхон усны асуудал  дээр ийм байхад хог хаягдлын асуудлыг ярих юм бол үнэхээр өөр том том асуудал руу орно. Нүүдэлчдийн соёлын талаар өвүг дээдэс маань бидэнд юу өгүүлснийг сөхөж үзвэл доорхи асуудлуудыг онцолсон байдаг . 

Багахан зүйлээр ихийг бүтээх "Ур дүй"

Хязгаарлагдмал нөөцөөс хамааралт Олон үйлдэлт "Хэрэглээ"

Энэ хэрэглээг урт наслах ёстой гэх "Ухаан"

Цаашлаад хог хаягдалгүй байж бүрэн хэрэглэх "Зуршил"

Байгаа зүйлээрээ бүхнээ болгох "Тархины хөгжил"

Гэвч бид одоо суурин соёл руу шилжиж байгаа тул энэ онцлогоо яаж авч үлдэх вэ гэдэг өөрөө том асуудал .

Чагдгаагийн Батцэцэг гэх бүсгүйн УЛ МӨРГҮЙЧҮҮД цуврал нийтлэлийг уншиж байсан маань яг л энэ өвгүдийн нүүдэлчин соёлын талаар өгүүлсэн байдаг.

Гэхдээ бид хүссэн хүсээгүй суурин соёлын хэмжээсэнд орсон бөгөөд нийтээрээ хамт яаж хамтын хариуцлагыг бий болгох ёстой вэ гэхээр л өнөө л 3 гол онол руугаа орж Тогтвортой хөгжлийн бодлого, алсын хараагаа хувь хүн, байгууллага , төр засгийн бодлогын хүрээнд томоор харж ухамсарлах асуудал руу л орно. Дэлхий нийт ч бас үүн дээр анхаарч байгаа ба томоохон үндэстэн дамнасан корпорацуудын үйл ажиллагаа тогтвортой хөгжлийн бодлоготойгоо уялдаж илүү алсын хараатай ажиллах болсон ба гадны болон томоохон банкуудын зээл тусламжийг авахын тулд тогтвортой хөгжлийн, экологийн асуудлыг шийдсэн байдлыг шаардах болсонг анзаарч байгаа байх.

Хувь хүн талаасаа харах юм бол утаат Улаанбаатарт би яагаад амьдраад байгаа юм болоо гэж асууж болно. Агаарын бохирдол гэр хороололд байна уу орон сууцанд байна уу гэдгээс үл хамаарч бүх хүмүүсийг их бага хэмжээнд хордуулж л байгаа гэдгийг бүгд ухамсарлаж байгаа тул нэгж өрхөөс хамаарах дулааны асуудлаа хэрхэн шийдэх боломжтой гэдгийг танин судалж гэр байшингаа дулаалахаас эхлээд яндангүйгээр сэргээгдэх эрчим хүчний технологийн хөгжилтэй өрхийн хэрэгцээгээ уялдуулж өөрсдөөс хамаарах бүхнээ танин мэдэж хэрэглэх хэрэгцээ нь эргээд эрүүл агаарын бохирдолгүй амьдрахад нэмэр болно гэж ухамсарлах явдал юм. Энэ мэтээр орон сууцанд амьдарч байгаа хүмүүс ч усны хэрэглээндээ анхаарч усаа хэмнэх тал дээр ямар шинэ санаа хэрэгслүүд бий болж байгааг анхаарч хүн бүр хичээх юм бол бага ч гэсэн улс орныхоо тогтвортой хөгжлийн бодлогод нэмэр болох бизээ. Дуслыг хураавал далай гэдэг дээ . Мэдээж төрийн хэмжээнд бодлого боловсруулагчид ч улс орныхоо ирээдүйн хөгжлийг тооцоолон өнөө маргаашийг харсан харалган шийдвэр хожим ямар их алдагдалд оруулж болохыг тооцоолох биз ээ.

Бодрол

Үхэл амьдралын зааг гэж юу юм бол ?

Үүтгэл мөхлийн мөн чанар юунд оршдог бол ?

Үнэнч сэтгэл юун дээр тогтдог бол ?

Үлэмжийн чанар гэж юуг өгүүлсэн юм бол ?

Агуу ч юм шиг энэхэн асуултуудад хариулт олдох болов уу ?

Амьсгал авах гаргах өчүүхэн заагаар хэмжигдэх юм болов уу ?

Алдуурсан хүслийн заагийг тогтоож өгдөг юм болов уу ?

Амжилт уналтын түүхэнд илэрдэг юм болов уу ?

Амар амгалангийн ертөнцийг хэлдэг юм болов уу ?

Агуу гэх бүхэн эгэл эхийн хайр шиг

Араа бөхөлж, үрдээ үлдээх ухаан ч юм шиг

Алс холын ирээдүй эгэл нэгэн маргааш ч юм уу

Амжилт уналтын түүх ахих нэгэн гишгүүр ч юм уу....

Уран ба эрчим хүч

Сүүлийн үед Уран олборлолтын гэрээн дээр маш их маргаан үүсч олон түмний бодол санааг 2 тал болон дагуулах гэж тэмцэлдэж байна.

Засгийн газрын зүгээс олох ашиг дээрээ илүү төвлөрч томоохон мега төслийн нэг болгосноо зарлаж байгаа боловч олон нийтийн зүгээс байгаль орчны эрсдэл хожмын үр дагаварыг сайтар тооцохыг анхааруулсаар байна. Мэдээж Уранаас эрчим хүч гаргаж авах технологи дэлхийд ихээр хөгжиж байгаа боловч ихэнх томоохон хөгжилтэй орнууд ураны эрчим хүчнээс татгалзсан шийдвэрийг парлементаараа хэлэлцэж шийдсэн талаар Герман, Авсртали, Швейцарь зэрэг орны жишигээс харж болно. Японы олон нийт ч бас Фукишимагийн ослоос хойш уранаас эрчим хүч гаргах атомын станцуудаас татгалзах тал руу хэлбийж л байна. Энэ нь уг дэлбэрэлтийн хор уршгийг арилгах тал дээр тухайн улс маш их хэмжээний хөрөнгө зарж гадаад улсуудаас авсан өрийн хэмжээ таазандаа  тулж улсынх нь эдийн засагт сөргөөр нөлөөлж байгаатай холбоотой биз.  Харин манай улсын хувьд эрчим хүчний асуудал биш зөвхөн уран олборлож экспортлох тал дээр гэрээ хэлэлцээрүүд яригдаж байгаа ба энэ тал дээр ажиллах компаниуд ураны олборлолт ямар нэгэн аюулгүй бөгөөд байгаль орчны эрсдэл байхгүй хэмээн бараг л бүх телевизүүдээр төлбөрт нэвтрүүлгүүдийг цацаж байгаа нь мэдээж бизнесийн эрх ашгийн үүднээс гэдгийг олон нийт харж л байгаа байх. Зарим боловсролтой гэх хүмүүс дэлхий дээр гарсан шинэ технолгийн талаар яриж ураны эсрэг тэмцэж байгаа олон нийтийг харанхуй бүдүүлэг гэж байгаа боловч олон нийт ч бас мөчөөгөө өгөхгүй хор уршгийн талаар бусад уран олборлосон улсуудын туулсан бэрхшээлүүд ,бодит хор хохиролын мэдээлэлүүдийг гадаадын сайтуудаас олж уншиж түгээсээр байна.

Мэдээж Монгол улс бол үйлдвэрлэгч улс биш нийт эрчим хүчний хэрэглээнд айл өрхийн өргөн хэрэглээний цахилгаан дулааны хэрэглээ ба  хөнгөн үйлдвэрүүдийн цахилгаан дулааны хэрэглээний  хувь хэмжээ уул уурхайн томоохон компаниудын хэрэглэх цахилгаан дулаантай харицуулах юм бол тийм ч өндөр хэрэглээтэй биш . Одоогоор бид  нүүрсний цахилгаан станцуудын  болон хөрш орнуудаас импортолж байгаа эрчим хүчээр хангагдаж байна. Мэдээж гадны импортын эрчим хүчнээс хамааралгүйгээр өөрсдийн эх үүсвэрүүдээс эрчим хүчээ  хангахын тулд Засгийн газрын зүгээс эрчим хүчний реформыг зарлаж үнээ чөлөөлсөн нь зөв зоригтой алсыг харсан  зоригтой шийдвэр. Олон нийт ч бас цахилгаан дулааны  үнэ нэмэгдсэнтэй холбоотойгоор өрхийн хэмжээний сэргээгдэх эрчим хүч болох нарны салхины шийдлүүдийг хайж  түүнтэй холбоотой хууль эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгох, ногоон зээлүүдийг гаргах тал дээр Засгийн газрын зүгээс гаргах бодлогыг анхааралтай ажиглаж байгаа болохоор УИХ асуудлуудыг хэлэлцэж шийдэх байх гэсэн хүлээлттэй бодит үр дүнг хүлээж байгаа. Энэ бүхэн эргээд биднийг өвөл болгон бухимдуулдаг агаарын бохирдолын асуудалтай нягт холбоотой. Нэгж өрхийн хэмжээнд утааны яндангүй болох нь өрхийн хэмжээний сэргээгдэх эрчим хүчний технологийг хэрхэн хямд боломжийн үнээр , боломжийн  зээлийн нөхцлөөр шийдэх боломжтойгоос хамаарах бөгөөд энэ нь Засгийн газрын эрчим хүчний реформэд ч эерэг нөлөө үзүүлэх нь гарцаагүй ба агаарын бохирдлын асуудлыг шийдэхэд ч дэм болно. Үнэндээ бол уран олборлох асуудал бол эрчим хүчний шийдлээс хол гэдгийг хэлэх гэж дурьдлаа.

Харин уран олборлолтоос их ашиг олно хэмээн эдийн засгийн хувьд  ашигтай гэрээ хэлэлцээр хийсэн байлаа ч энэ нь эргээд урт хугацаандаа ард түмнийхээ болон  ирээдүйд төрөх үр хүүхдийнхээ   эрүүл аюулгүй амьдрахэрхийн тухай  үндсэн хуулийн заалтыг зөрчих хэмжээнд юм биш байгаа гэдэг дээр л олон нийт эргэлзэж , урьдын гарсан хариуцлагагүй бүхэн дээр одоо бодитоор гарч байгаа баримтууд дээр үндэслэн болгоомжилж, эсэргүүцэж  байна.

Торгоны зам

 Эзэн дээдсийн хүсэж байсан зүйлийн талаар ГӨ ийн судрууд дээр "Хамаг гоёлоо зүүсэн бүсгүй үр үнэ цэнэтэй ачаа бараагаа аваад ямар ч аюул занал, саад хотгоргүйгээр эзэнт гүрний нэг захаас нөгөө зах руу явах нөхцөлийг бүрдүүлэх " гэж бичсэн байдаг. Харин хуурай газрын хамгийн том  Эзэнт гүрнийг байгуулсан улсын хувьд худалдааны зам харилцааг аюулгүй , саад хотгоргүй байлгах бодлогыг бий болгосон улсын хувьд дэлхийг өөрчилж Өнөөгийн ертөнцийг үндэслэгч хэмээн мянганы хүнээр тодорсон Эзэн хааны гавьяа өнөөг хүртэл оршсоор байна.

Тээвэр логистикийн салбарт ажиллаж байгаа хүний хувьд Хятадын гадаад хэргийн сайд Ван И- гийн Нэг бүс ба нэг зам бодлогын тухай номыг уншиж байгаад хэд хэдэн зүйл дээр анхаарлаа төвлөрүүллээ. Хятадын ядуурлаас ангижрах туршлагыг  товч илэрхийлсэн нэг ийм үг сүүлийн үед их хүчээ авч " Баяжья гэвэл  зам тавь, хурдан баяжья гэвэл баяжья гэвэл хурдны зам тавь , гялс баяжья интернет тавь " хэмээх уриа өдрөөс өдөрт дэлхийд түгэх боллоо. Монголын эзэнт гүрний бий болгосон худалдааны зам болох торгоны хэмээх замыг өртөөний зохион байгуулалтаар цоо шинэ хурдыг бий болгож хөгжүүлсээр өнөөгийн ертөнцийг үндэслэсэн гэж гэж үзвэл энэ нь бидний өвүг дээдсийн гавьяа. Боорчу онгодын айлтгалыг уншиж үзсэн бол Боорчу өрлөг би хүн болгоныг баяжуулахыг хүсдэг гэсэн ба үүнийгээ дэлхий дахинд нь хамруулан хэлсэн нь энэхүү алсын хараа нь чухам энэ худалдааны аюулгүй, харилцан ашигтай замналыг бий болгохыг хүссэн Эзэн дээдсийн  хүслийн нэг хараа байсан биз гэж бодохоор.

Эртний хүний өгүүлснээр, "Тэнгэрийн доорх байдал нь нэгдээд удвал задрах нь гарцаагүй, задраад удвал нэгдэх нь зайлшгүй юм. Евразийн эх газрын эрин үед эзэнт гүрнүүд нэгдлийг түрж байлаа. Монголын эзэнт гүрэн "нэгдэл"-ийн дээд цэгт хүрч, түүний нуралт нь Европыг далай руу чиглэх эхлэл болсон юм. Далайн эрин үед эх газрын эзэнт гүрнүүд аажмаар уруудан доройтсон бөгөөд Дэлхийн нэгдүгээр дайны өмнө задарсан Османы   эзэнт гүрэн бол Евразийг дамнасан хамгийн сүүлийн эзэнт гүрэн байлаа. Далайгаар дэлхий ертөнцийг холбосон боловч хуваан тусгаарлах колончлолын системийг бий болгодогоороо эх газрын эзэнт гүрнээс ялгаатай. Чухам энэ холыг харж Хувилай хааны байгуулахаар зориж байсан  флот эх газрын эзэнт гүрний зарчмыг далайд тогтоохыг хүссэн  ч байж болох юм.

Алтан сударт нэг ийм хэлц байдаг .

Хэлцэгч нэгнийг даваад

Кавказад мэргэн болдог бөгөөтөл

Мянган жилийн холын үнэнийг

Магад өчвөөс Их Монголд

Бөө мэргэнээр тодордог  

Евразийн цээжинд орших Монгол улс өнөө үед хятадын эх газрын нэг бүс ба нэг зам санаачилгад хамрагдсан 65 улсын нэг болж тэр дундаа эдийн засгийн корридор болох Хятад-Монгол-Оросын эдийн засгийн корридорын чухал тоглогч боловч бусад эдийн засгийн корридорууд болох Шинэ евроазийн гүүр, Хятад төв Азийн эдийн засгийн корридор, Бангладеш- Хятад- Энэтхэг -Мянмарын эз корридор, Хятад - Өмнөд Азийн хойгийн эз корридор, далайн эз корридорын эдийн засгийн үзүүлэлтүүдээс хамгийн хоцрогдож яваа нь 

Алтан судар дээр нэг ийм хэлцүүд байдаг л даа.

Мөнхийн хөдлөхүйг нүүхүй гэмой. Цаг цагаараа байдаггүй цахилдаг хөхөөрөө байдаггүй хэмээх зүйр үгнээс хорвоо ертөнц мөнхийн өөрчлөлт хөдөлгөөнд оршиж байдгийг мэдэгч нүүдэлчид түүнд зохицон амьдарсаар ирсэн жаяг ёстой. Оломлогч сүлжигч засагч ертөнц  нүүлгэхүй хэмээх аргад шингэвээс Нэүрит 99 тэнгэр болмой. Суухуй болбоос жам биш. Устгагч ертөнцөд баригдсан ухаан билэгтэй хүмүүний тэсэхүйн зам баймой. Нүүхүй нь жам суухуй нь зам гэсэн байдаг нь Эх үрэн 6 зүйлийн зохицолыг хамгаалагч нүүдэлчдийн жамд зохицохуйн их ухаанд хүрч чадах эсэхээс хамаарах буй за . Энэ бол арван түгээмэл буюу ахуйн тусгаар тогтнолын үндсэн зарчим.

Хэдийгээр даяаршлийг европчууд нээж , АНУ хожим бэхжүүлснээр өнөөгийн дэлхий дахины ложистикийн гол урсгал нь Атлантын далай Номхон далай дамнан хийгдэх болсон гэдэг боловч Эх газрын агуу том эзэнт гүрэн байгуулсан Монголчууд эх газарт торгоны замыг хөгжүүлснээр даяршилыг үндэслэгчид. "Торгоны зам" Евразийн эх газрын худалдааны зам төдийгүй Евразийн соёл иргэншлийн соёлын суваг байв. Харин Хятадууд "Нэг бүс, нэг зам " бол Хятадын дэвшүүлсэн олон улсын хамтын ажиллагааны санаачлага бөгөөд үндэстэн дамнасан хэлхээ холбоог хөгжүүлэх замаар худалдаа, хөрөнгө оруулалтын хамтын ажиллагааны түвшинг ахиулан, олон улсын үйлдвэрлэлийн хүчин чадал, тоног төхөөрөмжийн үйлдвэрлэлийн хамтын ажиллагааг урагшлуулснаар Хятад ба дэлхий харилцан ашигтайгаар хамтдаа хожиж, үндсэндээ үр ашигтай нийлүүлэлтийг нэмэгдүүлэх замаар шинэ эрэлтийг болгон дэлхийн эдийн засгийг дахин тэнцвэржүүлэх юм гэж сурталдаж байна. Хятадын хөрөнгө оруулалтын хэмжээ ч энэ зорилгынхоо хүрээнд дэлхий даяар нэлээн хүч авч байгааг хүн бүр л харж байна. Харин энэ  хүчтэй түрэлтийн хүчийг хэрхэн бид ашиглаж ахуйн тусгаар тогтнолоо бэхжүүлэх вэ гэдэг дээр Монгол хүн болгон эртнээс уламжилж ирсэн төрийн гурван онолоо судлан урьтан мэдэж,тосон бэлдэж, тэсч гарах дээр ухаанаа уралдуулах томоохон даалгавар та бидний өмнө тулгарч байна даа  . Орчин үеийн томоохон улс гүрнүүдийн төрийн бодлого түүнийг судлан үзэж зохицолын бий болгох Монгол ухааны гүн рүү орох нь дээ. Энэ бол саяхан эхлүүлсэн дайны эхлэл. Зэвсэг бариж дайтах биш ЧИН үнэнийг дайх агуу үйлсийн эхлэл гэж өвгүд минь сануулах юм.

Зөн билгийн өтгөн манан замхарч , тунгалагшахуйд

Зөв бурууг тодлох цаг хугацааг үйлс бүтээлээр тордсоор

Зөөлөн сэтгэл, дайчин чанараар өөрөө өөрсдийгөө хурцлан

Зүрх зүрхээ олон андын дэмэнд нэгдсэн бүхэн

Зүйлийн цэцэгсийг зүрхний хайраар услан

Зүйтэй бүхнээр үрсийнхээ заяаг бөхлөх болно.

Монгол нэрнийхээ утгыг тайлсан бүхэн

Мөн чанарт уусан эх дэлхий ээжийнхээ ивээл хайрыг хүртэнэ.

Эх болсон зургаан зүйлээ мөнхөд оршоох өвгүдийн ухаан дэлгэрч үрсийн ухамсарт гүн суух болтухай