Өргөн түмэн ардын сэтгэлийг татах ухаан гэдэг нь
Өршөөл энэрэлийн сэтгэлээс эхтэй
Ухаан мунхаг нүд сохорсон ч
Уламжлал гэдгээ хүндэтгэдэг учиртай
Учгийн үзүүрээс чангаах ухаанаар
Ул сууриа бөхлөн байж
Аран олны сэтгэлийг нь гэрэлтүүлэх
Түмэн жилийн үйлийг тольдогч
Түйтгэр зовлонгийн эхийг ологч
Түмэн настангууд тань түүхээ өгүүлээд байгаа бус уу
Өгүүлэх түүхээс учиг зангидаж
Үнэн түүхийг худлаас ялгаж
Үлэмж төгөлдөр утгаар хөглөж
Өнө мөнхийн мөн чанарыг ухмой
Үүсгэлийг өөрчлөх шинэчлэл болгоноос
Үйлдлээр бултах арга замыг олж
Үнэнч сэтгэлийн ЧИН-д зохицож
Уринч асурийн ухаанаас суралцаж
Үрсийн ухааныг тэгшитгэвээс
Үнэний зам тодроод ирнэ
Өвгүд бид ажин сууна
Үйлдэл бүрээр чинь тооцон хүлээнэ
Хүлээх учгийг ухсан бол
Тов болзоондоо бүү хоцор
2016.6.30
Tuesday, January 29, 2019
Friday, January 25, 2019
Байгаа бүхнээ байлгах ур дүй
Нэлээн хэдэн жилийн өмнө нэг БууЭрЭл- тай золгоход чи Бай Ур дүй зөнгийн талаар сайтар ухаарай гэсэн юм. Тухайн үедээ шар судрын Бай Ур дүй Зөнтэй холбоотой хэсгийг уншаад юу ч ойлгоогүй тул тэгсгээд орхисон боловч байнга л бодолд тэр үгс нь хадаатай явсан юм.
Байгаа бүгдийг хорвоо гэмой гэж Төрийн найман цахад өгүүлсэн байдаг. Бага байхдаа Л. Түдэв гуайн " Хорвоотой танилцсан түүх" гэдэг зохиолыг уншиж үзээгүй бидний үеийнхэн бараг байхгүй биз . Байгаа бүхнээ таниж мэдээд байдлыг мэдэхийг харин ертөнц гэмой гэсэн байдаг. Тэр ертөнц нь 9 цагаан 2 хөх 1 хар байдаг гэж байгаа.
Харин байгаа бүхнээ байгаа чигээр нь байлгахын тулд байдлыг мэдээд байлгах ухааныг олох нь мэдвэл зохихуй гэвэл нэг зүйл дутаад байгаа биз . Тэр байгаа юм бүгд , байдал 2 яахав дээ байдаг л юм байгаа биз. Хүн бидний хүсэл яах болж байна? Бодоод байх нь хүмүүн төрөлхтөний бүх хүсэл 9 чигчид байдаг гэх бөгөөд түүнийг 9 цагаан хүсэл гэж бид ёс заншилдаа бөхөлж орхисон байдаг. Харин энэ 9 хүсэл хир хэмжээнээсээ хэтэрч байгаа бүгдээ устгаж болох аюул байнга байдаг тул түүнийг нь 1 хар ертөнц буй хэмээн анхааруулаад 2 хөх ертөнцөөр түүнийг засахуй хэмээн нэрлээд ХӨХ - үүд гэж Монголчууд өөрсдийгөө нэрийдсэн байх нь ...
Байгаа хүссэн хоёрыг байлгахуйтай гурамсах бахдам аялгуут дэмч дутав гэсэн нэг мөр бас байх юмаа.
Бай гэдэг үгийн тайлбарыг олох гэж оролдъё.
Байгаа бүгдийг хорвоо гэмой гэж Төрийн найман цахад өгүүлсэн байдаг. Бага байхдаа Л. Түдэв гуайн " Хорвоотой танилцсан түүх" гэдэг зохиолыг уншиж үзээгүй бидний үеийнхэн бараг байхгүй биз . Байгаа бүхнээ таниж мэдээд байдлыг мэдэхийг харин ертөнц гэмой гэсэн байдаг. Тэр ертөнц нь 9 цагаан 2 хөх 1 хар байдаг гэж байгаа.
Харин байгаа бүхнээ байгаа чигээр нь байлгахын тулд байдлыг мэдээд байлгах ухааныг олох нь мэдвэл зохихуй гэвэл нэг зүйл дутаад байгаа биз . Тэр байгаа юм бүгд , байдал 2 яахав дээ байдаг л юм байгаа биз. Хүн бидний хүсэл яах болж байна? Бодоод байх нь хүмүүн төрөлхтөний бүх хүсэл 9 чигчид байдаг гэх бөгөөд түүнийг 9 цагаан хүсэл гэж бид ёс заншилдаа бөхөлж орхисон байдаг. Харин энэ 9 хүсэл хир хэмжээнээсээ хэтэрч байгаа бүгдээ устгаж болох аюул байнга байдаг тул түүнийг нь 1 хар ертөнц буй хэмээн анхааруулаад 2 хөх ертөнцөөр түүнийг засахуй хэмээн нэрлээд ХӨХ - үүд гэж Монголчууд өөрсдийгөө нэрийдсэн байх нь ...
Байгаа хүссэн хоёрыг байлгахуйтай гурамсах бахдам аялгуут дэмч дутав гэсэн нэг мөр бас байх юмаа.
Бай гэдэг үгийн тайлбарыг олох гэж оролдъё.
МТТТ судар дээр Бай- хэмээх нь ханах дүүрэх гэх утгатай гэжээ.
Тэгэхээр Бай Урдүй гэхээр ханасан дүүрсэн буюу илүү ч үгүй дутуу ч үгүй байх ёстой бүхнийг байлгаж хэрэглэхэд ямар урдүй хэрэгтэйг энэ доор дурьдсан 3 бүтээвэрт боловсролоор олж авах нь ээ дээ.
ӨТҮГЭ КИЖИ КҮЭН гурван бүтээвэрт боловсрол мөнхийн босоо Урдүй билээ.
ӨТҮГЭ КИЖИ КҮЭН гурван бүтээвэрт боловсрол мөнхийн босоо Урдүй билээ.
Нүдэнд харагдаж байгаа бүхнээ байх ёстой зүйлийнх нь дагуу мөн чанарыг нь олж оршоон байлгахыг хэлж байна уу гэлтэй. Чухам ийм болохоор мөн чанарыг голлогчид хэмээн бид өөрсдийнгөө Монгол хэмээн нэрлэсэн гэх өвгүдийн үгсийг тунгаах хэрэгтэй байх. Тэгвэл мөн чанарыг голлоно гэдэг нь юу гэсэн үг вэ гээд энгийнээр тунгааж үзвэл орчин үед хүмүүс шинэ техник технологи нэвтрүүлэх, ямар нэгэн бизнесийн үйл ажиллагаа эрхлэхдээ тухайн хийж байгаа үйлийнхээ хожмын үр дагавар, хор хохирол нь ямар байх бол, хэрэв байгаа бол тэр нь нөхөгдөх боломжтой болов уу гэх зэргээр маш сайн тооцоололыг хийж тооцож үзэхийг хэлээд байх шиг. Гэвч зарим үед тодорхой хугацааны дотор ямар ч хор хохиролгүй харин ч хүмүүсийн амьдралыг хөнгөвчилж тохь тухыг бий болгож байгаа мэт боловч нийтээрээ олноороо хэрэглээд ашиглаад ирэхээр олон жилийн дараа маш их хор хохиролтой байх зүйл ч байдаг. Харин энэ бүхнийг хүн төрөлхтөн бүрэн гүйцэд тооцож чадах болов уу гэдэг өөрөө маш том асуудал болдог. Энэ л үндсэн дээр бидний тэмүүлэх чигч бол эрдэм мэдлэг болсоор ирсэн бизээ.
Тэгэхээр ӨТҮГЭ КИЖИ КҮЭН гурван бүтээвэрт боловсролыг олон мянган жилийн туршилгын үндсэн дээр боловсруулсан гэх бөгөөд Мөнхийн босоо ур дүй гэсэн нь их учиртай байх нь. Чухам иймийн учир олон мянган жилийн үр дүнгээр бий болсон эдгээр боловсролыг олж авахад бөө тархи гээч тархинаас тархинд дамжих аргаар өвгүд дээдсүүдийн ур ухаанд нэвтэрч суралцдаг байх нь.
Тэгэхээр ӨТҮГЭ КИЖИ КҮЭН гурван бүтээвэрт боловсролыг олон мянган жилийн туршилгын үндсэн дээр боловсруулсан гэх бөгөөд Мөнхийн босоо ур дүй гэсэн нь их учиртай байх нь. Чухам иймийн учир олон мянган жилийн үр дүнгээр бий болсон эдгээр боловсролыг олж авахад бөө тархи гээч тархинаас тархинд дамжих аргаар өвгүд дээдсүүдийн ур ухаанд нэвтэрч суралцдаг байх нь.
Тэгвэл тэр урдүй буюу энэ 3 боловсрол нь улс оршин тогтнохын үндэсний үүсэл болох нь ээ гэж шар сударт биччихсэн бна лээ.
Улс байхын үндэс хэмээх өгүүлэмжийг яаралтай тавихыг Эцэг тань хүслээ гээд Аянгат удгүний БууЭрЭл уудын өгүүлсэн дотор 5 тусгаар тогтнолын талаар бичсэн байдаг.
Тэгвэл яагаад ингэж яаравчлах болсон байх вэ? Анд болохыг яаруулаад байна уу?
Юуны төлөө анд болдог вэ ? 5 тусгаар тогтнолын төлөө анд болдог гэдэг бус уу?
Алун хоо эхийн 5 сумын домогт багц таван сум нь эвлэн нэгдэхүйн ухаан-зангилаа болохыг өгүүлдэг бөгөөд гарын 5 хуруугаар төлөөлүүлэн үр хүүхдүүддээ сурган атгыг суурь болгон 5 хурууг холбогч болгон төвлөрүүлэх учигтайг өгүүлсэн байдаг. Энэ таван хүмүүн таван зүг рүү тэмүүлэвч ул суурь үзэл бодол нь нэг байх аваас эвлэн нэгдэж чадна. Тэр ул суурь нь :
Эхнийх нь УЛ ЭС хэмээх хөвүүн
Үүнийг бид ЦУСАН ТУСГААР ТОГТНОЛ гэж нэрийддэг.
Үүнийг бид ЦУСАН ТУСГААР ТОГТНОЛ гэж нэрийддэг.
Удаах нь УЛ СУУРЬ хэмээх
нутаг
Үүнийг ХИЛ ХЯЗГААРЫН ТУСГААР ТОГТНОЛ гэнэ.
Үүнийг ХИЛ ХЯЗГААРЫН ТУСГААР ТОГТНОЛ гэнэ.
Гутгаарт УЛ СОЁЛ
Энэ нь орон зай цаг хугацаанаас болж буй зонхилгоо үйлдэл юм.
Үүнийг АХУЙН ТУСГААР ТОГТНОЛ гэнэ.
Энэ нь орон зай цаг хугацаанаас болж буй зонхилгоо үйлдэл юм.
Үүнийг АХУЙН ТУСГААР ТОГТНОЛ гэнэ.
Дөрөвдүгээрт энэ зонхилгоон
үйлдэлээс хөгжсөн ТАРХИНЫ СЭХЭЭРЭЛ
Энэ бол ТАРХИН ТУСГААР ТОГТНОЛ болно.
Энэ бол ТАРХИН ТУСГААР ТОГТНОЛ болно.
Тавдах нь бие биедээ
сөргөлдөөнгүй амьдрахыг нөхцөлдүүлэгч
ЖАЯГ, ЗАСАГ, ГЭРЭЭ гурав юм.
Үүнийг ИХ ЗАСАГИЙН ТУСГААР ТОГТНОЛ юм.
Энэ таван тусгаар тогтнол нь УЛС буюу УЛ ЭСийг бүтээнэ.
ЖАЯГ, ЗАСАГ, ГЭРЭЭ гурав юм.
Үүнийг ИХ ЗАСАГИЙН ТУСГААР ТОГТНОЛ юм.
Энэ таван тусгаар тогтнол нь УЛС буюу УЛ ЭСийг бүтээнэ.
Тэгэхээр улс болгон өөрийн хариуцаж авсан газар нутаг , хүн ам, ахуй соёл боловсрол, засаг захиргаа, хууль жаягаа "Эрдэнэ" мэт хайрлан хамгаалах юм бол Эх дэлхий маань өөрөө амар амгалан айх аюулгүй оршин тогтнох бус уу хэмээн Эзэн Чингис хаан маань бидэнд сургаад мөн бусад улс гүрнүүдэд ч энэ бүхнийг ухааруулан сургах гэж эзлэн нэгэн Их гүрнийг байгуулах гэж зорьсон бус уу. Чухам энэ зорилгын дор л тэрбээр дахин үр ач бидэндээ эргэн ирж ухааныг маань хөглөх гэж мэдвэл зохихуйн хөлгөн судруудыг удирдан буулгаж байгаа бизээ.
Хаан Эрдэнэ - Биеэ зас
Айл Эрдэнэ - Гэрээ зас
Таван тусгаар тогтнол эрдэнэ - Төрөө зас хэмээн Их Хааныхаа ур ухаан луу улам гүн аялцгаая.
Хаан Эрдэнэ - Биеэ зас
Айл Эрдэнэ - Гэрээ зас
Таван тусгаар тогтнол эрдэнэ - Төрөө зас хэмээн Их Хааныхаа ур ухаан луу улам гүн аялцгаая.
Thursday, January 24, 2019
Нүд
Хаа нэгтээгээс урсаж ирэх шүлгийн мөрүүд юу хүүрнэнэ вэ?
Хаана ч байсан таниарай гээд өгсөн
Хархан нүдний минь харц хаана тогтоо бол
Нэлээн хэдэн жилийн өмнө хөдөө байдаг нэг залуухан улаач залуу над руу залгалаа. Утсаа аваад л дүү хүүтэй яриж байтал гэнэт л дууны өнгө нь өөрчлөгдөөд :
Өгөөмөр сайхан сэтгэлтэй таныхаа өгсөн нүдийг өөрт чинь буцааж өгөх цаг боллоо гэхэд нь энэ чинь одоо юу гээч вэ гээд л гайхаад л өнгөрч билээ. Галзуугийн эмнэлгийн хурцын тасгийн өвчтнүүд л ийм юм ярих байх даа. Юун нүд ? Нүдийг аваад өгөөд л шилжүүлээд байдаг эд юм уу гэж гайхан бодлоо. Нүд бол харах эрхтэн, тодорхойгоор хэлбэл гэрлийг мэдэрч, хүлээн аваад тархинд мэдээлэл дамжуулах үүрэг бүхий эрхтэн юм. Онгод тэнгэрүүд бол оюун санаа. Оюун санаанууд оюун санаандаа нүдээ шилжүүлж өгсөн гэж бодох юм бол аливаа зүйлийг харах оюуны цараагаа шилжүүлж өгсөн гэсэн үг үү? Эргээд бодоод байсан чинь нүд ч гэж хэлээгүй мэлмий гэж хэлсэн юм ч болов уу . Харин миний тархи тэрийг автоматаар л нүд гээд ойлгочихсон бололтой. Мэлмий нүд 2 тэгээд ялгаа байна уу?
Тэгээд Монгол домчийн судраа нээгээд Мэлмийн хүрдний талаар бичсэн хэсгийг оллоо.
Мэдлэг сохор бол
Мөрөө харах мэлмий сохор гэж эхэлж байна.
Тэгвэл онгод тэнгэрүүд бие биендээ мэдлэгээ дамжуулсан болж таарваа даа. Тэгээд буцаагаад өгдөг нь ямар учиртай юм бол гээд дахин бодлоо. Бодвол өөрийн туршлага өөрийн мэдлэгтэйгээ нэгдүүлж баяжуулаад бас эргээд мэдлэгээ хуваалцаж байгаа юм болов уу. Тэгсэн л болж таарлаа.
Юутай ч мэлмийн хүрдний талаар уншиж үзвэл :
Мэлмийн хүрд бол ний хамтын болон дотоод орчил, амьдралыг сэдэлжүүлэгч юм. Мэлмийн хүрдээр дамжуулж хүмүүний бие, сэтгэлийн гэмтэлийг танин оношлох, анагаах боломжтой. Сүнс байгаль орон зайгаас хөглөх зөнгийн мэдрэмжээрээ хүмүүн бие бодгалын үйлээ тодолж, цогцлоож аж төрдөг.
Мэлмийн хүрдний хэм алдагдснаас зөнгийн мэдрэмж буурч, мэдрэл мэдрэхүй үгүйрч, дотоод гадаад үйлдэлд хариу үзүүлэхгүй. Мэдрэхүй доройтвол сэтгэхүй, ухамсарлахуй, хяналт, сэргээлт, нөхөн төлжилт, хариу үйлдэл даган доройтно. Учир нь таньж байж хүмүн сэтгэдэг гэжээ. Хүмүүн бүрт хэрхэн мэдэрч, харж сурах вэ? гэсэн асуулт буй. Үүнд өөрийгөө таньж Сэтгэл, Бие, Сүнс гурваа давхцуулж сур гэсэн ганц л арга буй. Гуравдагч мэлмий бол өөрийн сүнснээс хэм хүртэн идэвхжин ажиллаж, зөн чадамжаар хөглөгдөх тул өөрийн сүнсээ таниагүй нэгэнд хаалттай мэдрэмж юм. Гуравдагч мэлмий нь төсөөлөл, бодлоос тусад учраас эс хөглөгдөнө. Хүмүүн харааны мэдрэмжээ хэрхэн авдагтай адил шууд нөлөөллөөр мэдрэлжих тул бодол, мэдрэмж 2 салж байж ухаарна. Үүний тулд бодлоо цэгцэлж, төсөөллөө хаах бясалгалаар шашны балчрууд энэхүү чадамжийг эзэмшдэг. Харин бөө үрсийн удамшлын чадамж сэрэхэд эл мэдрэмж чадавхждаг хэмээжээ.
Дахиад л бодлоо . Тэгвэл энэ урсан орж ирэх шүлэг юу гээд өгүүлчихэв. Зөнгөө сэрээж , сүнснийхээ мэдээлэлийг сэрээж, дахин дахин төрөх болсон учигаа ухаж , учирч хайрлаж байсан бүхнээ таниж мөнхийн оршихуйн үүргээ санаж зорилго нэгтнүүдээ ол гэсэн юм болов уу......
Хаана ч байсан таниарай гээд өгсөн
Хархан нүдний минь харц хаана тогтоо бол
Нэлээн хэдэн жилийн өмнө хөдөө байдаг нэг залуухан улаач залуу над руу залгалаа. Утсаа аваад л дүү хүүтэй яриж байтал гэнэт л дууны өнгө нь өөрчлөгдөөд :
Өгөөмөр сайхан сэтгэлтэй таныхаа өгсөн нүдийг өөрт чинь буцааж өгөх цаг боллоо гэхэд нь энэ чинь одоо юу гээч вэ гээд л гайхаад л өнгөрч билээ. Галзуугийн эмнэлгийн хурцын тасгийн өвчтнүүд л ийм юм ярих байх даа. Юун нүд ? Нүдийг аваад өгөөд л шилжүүлээд байдаг эд юм уу гэж гайхан бодлоо. Нүд бол харах эрхтэн, тодорхойгоор хэлбэл гэрлийг мэдэрч, хүлээн аваад тархинд мэдээлэл дамжуулах үүрэг бүхий эрхтэн юм. Онгод тэнгэрүүд бол оюун санаа. Оюун санаанууд оюун санаандаа нүдээ шилжүүлж өгсөн гэж бодох юм бол аливаа зүйлийг харах оюуны цараагаа шилжүүлж өгсөн гэсэн үг үү? Эргээд бодоод байсан чинь нүд ч гэж хэлээгүй мэлмий гэж хэлсэн юм ч болов уу . Харин миний тархи тэрийг автоматаар л нүд гээд ойлгочихсон бололтой. Мэлмий нүд 2 тэгээд ялгаа байна уу?
Тэгээд Монгол домчийн судраа нээгээд Мэлмийн хүрдний талаар бичсэн хэсгийг оллоо.
Мэдлэг сохор бол
Мөрөө харах мэлмий сохор гэж эхэлж байна.
Тэгвэл онгод тэнгэрүүд бие биендээ мэдлэгээ дамжуулсан болж таарваа даа. Тэгээд буцаагаад өгдөг нь ямар учиртай юм бол гээд дахин бодлоо. Бодвол өөрийн туршлага өөрийн мэдлэгтэйгээ нэгдүүлж баяжуулаад бас эргээд мэдлэгээ хуваалцаж байгаа юм болов уу. Тэгсэн л болж таарлаа.
Юутай ч мэлмийн хүрдний талаар уншиж үзвэл :
Мэлмийн хүрд бол ний хамтын болон дотоод орчил, амьдралыг сэдэлжүүлэгч юм. Мэлмийн хүрдээр дамжуулж хүмүүний бие, сэтгэлийн гэмтэлийг танин оношлох, анагаах боломжтой. Сүнс байгаль орон зайгаас хөглөх зөнгийн мэдрэмжээрээ хүмүүн бие бодгалын үйлээ тодолж, цогцлоож аж төрдөг.
Мэлмийн хүрдний хэм алдагдснаас зөнгийн мэдрэмж буурч, мэдрэл мэдрэхүй үгүйрч, дотоод гадаад үйлдэлд хариу үзүүлэхгүй. Мэдрэхүй доройтвол сэтгэхүй, ухамсарлахуй, хяналт, сэргээлт, нөхөн төлжилт, хариу үйлдэл даган доройтно. Учир нь таньж байж хүмүн сэтгэдэг гэжээ. Хүмүүн бүрт хэрхэн мэдэрч, харж сурах вэ? гэсэн асуулт буй. Үүнд өөрийгөө таньж Сэтгэл, Бие, Сүнс гурваа давхцуулж сур гэсэн ганц л арга буй. Гуравдагч мэлмий бол өөрийн сүнснээс хэм хүртэн идэвхжин ажиллаж, зөн чадамжаар хөглөгдөх тул өөрийн сүнсээ таниагүй нэгэнд хаалттай мэдрэмж юм. Гуравдагч мэлмий нь төсөөлөл, бодлоос тусад учраас эс хөглөгдөнө. Хүмүүн харааны мэдрэмжээ хэрхэн авдагтай адил шууд нөлөөллөөр мэдрэлжих тул бодол, мэдрэмж 2 салж байж ухаарна. Үүний тулд бодлоо цэгцэлж, төсөөллөө хаах бясалгалаар шашны балчрууд энэхүү чадамжийг эзэмшдэг. Харин бөө үрсийн удамшлын чадамж сэрэхэд эл мэдрэмж чадавхждаг хэмээжээ.
Дахиад л бодлоо . Тэгвэл энэ урсан орж ирэх шүлэг юу гээд өгүүлчихэв. Зөнгөө сэрээж , сүнснийхээ мэдээлэлийг сэрээж, дахин дахин төрөх болсон учигаа ухаж , учирч хайрлаж байсан бүхнээ таниж мөнхийн оршихуйн үүргээ санаж зорилго нэгтнүүдээ ол гэсэн юм болов уу......
Wednesday, January 23, 2019
Тоо ба чанар 9
Би нэгэн найзынхаа бичсэн шүлэгнүүдийг унших дуртай л даа. Энэ сэдвийг уншихаас өмнө доорхи шүлгийг хүмүүс уншаасай гэж бодлоо.
https://nisdegbalchir.blogspot.com/2014/12/107.html
Дуудлага
Дүн өвлийн хахир хүйтнээр ужиг нойрноос
Дасал дотно дуудлага намайг сэрээв
Дасал болтлоо хаана сонссоноо санах гэж хүчлээд чадсангүй
Даарч бээрэн нойрмоглоод хэрхэхээ мэдэхгүй баахан суув
Гараа хумхин суух ахул хөшиж хөлдөхийн учир
Гар хөлөө хөдөлгөх хэрэгтэй болов
Газар доорхи ичээнээсээ гараад
Гадаад их ертөнцтэй танилцах ёстой болов
Хөлгүй их далайн захад ирээд
Хэрхэхээ мэдэхгүй гайхаж зогсов
Хөлгүй далайг хэрхэн гатлахаа эргэцүүлэн тунгааж бодов
Хөлгүй их далайг гатлахад тоймгүй олон зүйл хэрэгтэй ажээ
Тоймгүй олон зүйлийг тоолж бүртгэн шалгаж үзтэл
Тоочин тоолсон бүхэн минь надад дутуу ажээ
Тосон угтах их замыг туулахад хэрэгтэй
Тоймгүй олон дутуугаа гүйцээхээр
Дутуу бүхнээ урин дуудсан минь энэ буюу
Дундуур бүхнээ дүүргэн дуудсан минь энэ буюу
Дутуу бүхэн бүрнээ бүрдэж
Дундуур бүхэн халгин цалгин дүүрэг хэмээн
Бидэнтэй хамт байгаад
Биднээс нүүр буруулж одсон бүхнийг дуудъя
Биднийг ужиг нойронд автахад
Биднээс хулжин одсон бүхнийг дуудъя
Дуудахгүй л бол ирэхээ больсон бүхнийг дуудъя
Дундуур болон дутагдсан бүхнийг дуудъя
Доройтож гундсан золбоо хийморийг дуудъя
Дорд үзэгдэж нүдний гэм болсон хүн чанарыг дуудъя
Адлагдаж үнзгүйдсэн шударга үнэнийг дуудъя
Ариун цагаан ажил хөдөлмөрийг дуудъя
Атаа жөтөөгүй ариун сэтгэлийг дуудъя
Асран энэрч авран нигүүлсэх хайрын сэтгэлийг дуудъя
Саруул ухаан сайн явдлыг дуудъя
Сайн үйл сайхан бүхнийг дуудъя
Саар мууд үл автах бүхнийг дуудъя
Саар мууг доройтуулан дарагч бүхнийг дуудъя
Зөв бодол, зөв зам мөрийг дуудъя
Зөв үйл, зөв амьдралыг дуудъя
Зөн совин, билэг оюуныг дуудъя
Зөөлөн боловч хатууг дийлэгч бүхнийг дуудъя
Үл алдуурах итгэлийг дуудъя
Үл сэвтэгч сэтгэлийг дуудъя
Үл булингартах ухааныг дахин давтан дуудъя
Үл огоорох ухаарлыг дуудъя
Хүслээ шивнэн шившин байж
Хүслээ шивж шигтгэн байж
Хүмүүн заяаг магтан ерөөн байж
Хүмүүнд байвал зохих бүхнийг дуудъя
Дуудсан бүхэн минь дуу дуугаа авалцан ирэг
Дуудсан бүхэн минь дундаршгүй арвин байг
Дутсан сайн бүхэн тань үтэрлэн дүүрээд бялхаж байг
Дуудсан сайн бүхэн минь салалтгүй хамтдаа байг
Энэ сэдвийг бичих болсон шалтгаан судрын хэдэн мөрөөс эхтэй л дээ
Монголыг аврах эе бэлэгтэн арав байхад л
Монгол улс дахин мандаж МОН ыг голлож
Үүслээсээ олзтой дархан засаг дахин тов болму
Үүнийг анхаарч байвал гурван дайныг үдэж чадму гэсэн мөрүүд байлаа.
Тэгээд л дотроо гэнэхэнээр энэ 10 эе бэлэгтэн нь хаана байгаа юм болдоо гэж бодож эхлэнэ биз дээ. Тэгээд бас заавал яагаад арав гэж асуулт гарч ирнээ дээ. МТТТ судар дээр тайлбарласнаар 10 нь орших болоод оршихуйн Нэг болоод Тэг бүх зүйл давтамж эхнээсээ дахин эхэлж арав гэдэг тоог үүсгэнэ. Эхлэн бүтэн болоод дахин задрах, эхэлсэн болоод төгсөх, төрөх болоод үхэх мөнх холбоог мөрт жамтай холбох тоо болно гэжээ. Эзэн Чингис хаан өөрийнхөө багийг 9 өрлөгтэйгөө нийлээд аравт болгож бүрдүүлж байсан бол энэ давтамж хадгалагданаа гэсэн үг байж таарах нь. Ингэж бодохоор өөрсдөөсөө арай холдуулаад байгаа ч юм шиг. Хэзээ нэг Чингис гарч ирээд аравтаа бүрдүүлээд улсаа хөгжүүлэх юм бол доо гээд л өөрсдийнхөө оролцоог холдуулж орхидог. Тэгтэл бууЭрЭл маань надад ийнхүү хэлэв :
Арга билгийн чанадаас ундрах
Алт эрдэнэс мэт эв нэгдэл
Аман хүзүүний нугалам адил
Асралт сэтгэлийн хэмээр нягтарч
Дутах ухаанаар саваа дүүргэж
Дуурсагдах үйлийн учгаар нэгдэж
Дуулим хорвоод мөрөө үлдээх
Дайчин удмын мөнхийн хэлхээ
Арван хурууны ур шингэж
Амин хэмийн чанар шингэж
Алдар нэрийн цуурай мөнхөрч
Айзам аялгууны хэмнэл хөвөрнөм
Тэгээд л дахин бодолхийлж үзээд дээрх найзын маань маань шүлгэн дээр дуудсан бүхнийг өөртөө дуудаж чадах аваас би өөрөө чанаржиж эе бэлэгтэн болох юм болов уу....
Ингэж бодоод л цонхоор ажиж суутал 7 шувуу нисэж харагдав. Тамга нь дэнс суу ухаан нь магадлах . Долоо хэмжиж нэг огтол . Төгсөшгүй их ундарга гэлтэй.
https://nisdegbalchir.blogspot.com/2014/12/107.html
Дуудлага
Дүн өвлийн хахир хүйтнээр ужиг нойрноос
Дасал дотно дуудлага намайг сэрээв
Дасал болтлоо хаана сонссоноо санах гэж хүчлээд чадсангүй
Даарч бээрэн нойрмоглоод хэрхэхээ мэдэхгүй баахан суув
Гараа хумхин суух ахул хөшиж хөлдөхийн учир
Гар хөлөө хөдөлгөх хэрэгтэй болов
Газар доорхи ичээнээсээ гараад
Гадаад их ертөнцтэй танилцах ёстой болов
Хөлгүй их далайн захад ирээд
Хэрхэхээ мэдэхгүй гайхаж зогсов
Хөлгүй далайг хэрхэн гатлахаа эргэцүүлэн тунгааж бодов
Хөлгүй их далайг гатлахад тоймгүй олон зүйл хэрэгтэй ажээ
Тоймгүй олон зүйлийг тоолж бүртгэн шалгаж үзтэл
Тоочин тоолсон бүхэн минь надад дутуу ажээ
Тосон угтах их замыг туулахад хэрэгтэй
Тоймгүй олон дутуугаа гүйцээхээр
Дутуу бүхнээ урин дуудсан минь энэ буюу
Дундуур бүхнээ дүүргэн дуудсан минь энэ буюу
Дутуу бүхэн бүрнээ бүрдэж
Дундуур бүхэн халгин цалгин дүүрэг хэмээн
Бидэнтэй хамт байгаад
Биднээс нүүр буруулж одсон бүхнийг дуудъя
Биднийг ужиг нойронд автахад
Биднээс хулжин одсон бүхнийг дуудъя
Дуудахгүй л бол ирэхээ больсон бүхнийг дуудъя
Дундуур болон дутагдсан бүхнийг дуудъя
Доройтож гундсан золбоо хийморийг дуудъя
Дорд үзэгдэж нүдний гэм болсон хүн чанарыг дуудъя
Адлагдаж үнзгүйдсэн шударга үнэнийг дуудъя
Ариун цагаан ажил хөдөлмөрийг дуудъя
Атаа жөтөөгүй ариун сэтгэлийг дуудъя
Асран энэрч авран нигүүлсэх хайрын сэтгэлийг дуудъя
Саруул ухаан сайн явдлыг дуудъя
Сайн үйл сайхан бүхнийг дуудъя
Саар мууд үл автах бүхнийг дуудъя
Саар мууг доройтуулан дарагч бүхнийг дуудъя
Зөв бодол, зөв зам мөрийг дуудъя
Зөв үйл, зөв амьдралыг дуудъя
Зөн совин, билэг оюуныг дуудъя
Зөөлөн боловч хатууг дийлэгч бүхнийг дуудъя
Үл алдуурах итгэлийг дуудъя
Үл сэвтэгч сэтгэлийг дуудъя
Үл булингартах ухааныг дахин давтан дуудъя
Үл огоорох ухаарлыг дуудъя
Хүслээ шивнэн шившин байж
Хүслээ шивж шигтгэн байж
Хүмүүн заяаг магтан ерөөн байж
Хүмүүнд байвал зохих бүхнийг дуудъя
Дуудсан бүхэн минь дуу дуугаа авалцан ирэг
Дуудсан бүхэн минь дундаршгүй арвин байг
Дутсан сайн бүхэн тань үтэрлэн дүүрээд бялхаж байг
Дуудсан сайн бүхэн минь салалтгүй хамтдаа байг
Энэ сэдвийг бичих болсон шалтгаан судрын хэдэн мөрөөс эхтэй л дээ
Монголыг аврах эе бэлэгтэн арав байхад л
Монгол улс дахин мандаж МОН ыг голлож
Үүслээсээ олзтой дархан засаг дахин тов болму
Үүнийг анхаарч байвал гурван дайныг үдэж чадму гэсэн мөрүүд байлаа.
Тэгээд л дотроо гэнэхэнээр энэ 10 эе бэлэгтэн нь хаана байгаа юм болдоо гэж бодож эхлэнэ биз дээ. Тэгээд бас заавал яагаад арав гэж асуулт гарч ирнээ дээ. МТТТ судар дээр тайлбарласнаар 10 нь орших болоод оршихуйн Нэг болоод Тэг бүх зүйл давтамж эхнээсээ дахин эхэлж арав гэдэг тоог үүсгэнэ. Эхлэн бүтэн болоод дахин задрах, эхэлсэн болоод төгсөх, төрөх болоод үхэх мөнх холбоог мөрт жамтай холбох тоо болно гэжээ. Эзэн Чингис хаан өөрийнхөө багийг 9 өрлөгтэйгөө нийлээд аравт болгож бүрдүүлж байсан бол энэ давтамж хадгалагданаа гэсэн үг байж таарах нь. Ингэж бодохоор өөрсдөөсөө арай холдуулаад байгаа ч юм шиг. Хэзээ нэг Чингис гарч ирээд аравтаа бүрдүүлээд улсаа хөгжүүлэх юм бол доо гээд л өөрсдийнхөө оролцоог холдуулж орхидог. Тэгтэл бууЭрЭл маань надад ийнхүү хэлэв :
Арга билгийн чанадаас ундрах
Алт эрдэнэс мэт эв нэгдэл
Аман хүзүүний нугалам адил
Асралт сэтгэлийн хэмээр нягтарч
Дутах ухаанаар саваа дүүргэж
Дуурсагдах үйлийн учгаар нэгдэж
Дуулим хорвоод мөрөө үлдээх
Дайчин удмын мөнхийн хэлхээ
Арван хурууны ур шингэж
Амин хэмийн чанар шингэж
Алдар нэрийн цуурай мөнхөрч
Айзам аялгууны хэмнэл хөвөрнөм
Тэгээд л дахин бодолхийлж үзээд дээрх найзын маань маань шүлгэн дээр дуудсан бүхнийг өөртөө дуудаж чадах аваас би өөрөө чанаржиж эе бэлэгтэн болох юм болов уу....
Ингэж бодоод л цонхоор ажиж суутал 7 шувуу нисэж харагдав. Тамга нь дэнс суу ухаан нь магадлах . Долоо хэмжиж нэг огтол . Төгсөшгүй их ундарга гэлтэй.
Tuesday, January 22, 2019
Гэр онол
Хэзээ ч юм бэ дээ нэгэн цагт хүн төрөлхтөн түүхийн их нугачаанд зовлон бэрхшээлийг туулан байж мэдсэн нэг зүйл бол гэр онол юм. Монголчууд биш хүн төрөлхтөн гэчихэээд яагаад Монгол түмэнд л байдаг гэрээр жишиглэсэн онол байдагийг танисан гээд байгаа юм гэж хүмүүс гайхах л байх . Энгийнээр ойлгох юм бол Монголчууд гэр бүл дэх харилцаа түүнийг онол болгосон гэхэд болно. Өрнийн ёсонд ч тэр дорнын ёсонд ч тэр гэр бүл бол хамгийн ойр дотно харилцан үл тасрах хамааралтай бүл хүмүүс. Гэр бүлд хайр гэдэг зүйлээс гадна ураг төрөл яс цусан холбоо бат оршиж байдгаараа бусад нэгдлээс онцлог. Чухам энэ нарийн үл тасрах хариуцлагат харилцаанаас гэрийн онол үүссэн гэхэд болно. Өөрөөр хэлбэл бие биеээ хариуцах. Үр хүүхдээ буруу хүмүүжүүлснээс өрөөл бусдын гэр бүлд хохирол учруулсан эсвэл байгаль дэлхийд хохирол учруулсан бол эцэг эхийн буруу хүмүүжлээс болсон хэмээн шууд хамаатуулж ойлгож болдог тогтолцоо. Эргээд өөрийн буруутай үйлдлээс болж гэр бүлээрээ бусдад муугаар ойлгогдож хэлэгддэг. Тэдний хүүхэд, тэдний аав хулгайч юм гэнэ лээ эднийхэн ч дээ удам угсаа муутай айл юм гээд л ураг төрлийн холбоо тогтоохыг ч цээрлэдэг ёсонтой. Тэгэхээр энэ гэр онолыг төрийн үндсэн гурван онолыг нэг болгон ирсэн нь хүн хүнээ хариуцах хариуцлагын тогтолцооны буюу хүн төвт тогтолцооны цөм. Нэгний хийсэн буруу үйлдэлд нийтээрээ буюу бүлээрээ хариуцлага хүлээх учиртай тул буруу үйлийг хийлгэхгүй байхыг хариуцдаг бүл тогтолцоо гэсэн үг. Өөрөөр хэлбэл бүл дэх гишүүн бүрийнхээ ухамсарын түвшинг хариуцаж харилцан сэтгэл тавьж алдаа онооны хариуцлагыг хамтаар хүлээх онолыг төрийн түвшинд боловсруулсан гэсэн үг л дээ. Олон хүн хариуцаад ирэхээр хүн бол хүүн эрдэнэ болно гэсэн үг.
Хүчит цэрэг , алтан сангаар зогсох засаг
Хүчлэн байлдаж, хядан сөгдүүлж чадах боловч
Хүмүүнээ ил, элч, дэмч, иргэн, хөг бүтээгч болгосон нэг ч засаг
Нэүрит засгаас өөр үгүй ажгуу гэж Төрийн найман цахад өгүүлсэн байдгийг ухаж үзвэл ундарга нь дуусашгүй гэдгийг ойлгох бизээ
Хүчит цэрэг , алтан сангаар зогсох засаг
Хүчлэн байлдаж, хядан сөгдүүлж чадах боловч
Хүмүүнээ ил, элч, дэмч, иргэн, хөг бүтээгч болгосон нэг ч засаг
Нэүрит засгаас өөр үгүй ажгуу гэж Төрийн найман цахад өгүүлсэн байдгийг ухаж үзвэл ундарга нь дуусашгүй гэдгийг ойлгох бизээ
Sunday, January 13, 2019
Тоо ба чанар 8
МТТТ сударт " Тоо бол тоо биш юм. Төсөөллийг эмхэтгэх дүрс юм. Жамыг тайлсан тодотгол юм. Магадлалыг тэмтчих суу ухаан юм" хэмээсэн байдаг.
Бид тоон билэгдэлт ард түмэн. Долоо хэмжиж нэг огтол гэсэн өвгүдийн үгээр тэмтчиж магадладаг ард түмэн. Тэгвэл яагаад заавал долоо хэмжих ёстой гэж? Найм ч юм уу 5 хэмжиж болохгүй юу гэсэн сахилгагүй асуулт тавиж болноо доо. Хариулт нь тэр дорноо л гарч ирсэн байх нь сонин. Хариулт нь хэдий сайн мэдсэн ч тааварлашгүй үр дүн гарч ирэхийг сануулдаг тоо юм гэнэ. Математикчид 7 тооны онцлогийг бодоцгооно биз. Тоон дотроос 7 тоо яаж ч хуваагдсан үйлдэлтэй гардаг цуцаах тоо юм гэнэ лээ.
Бусад билэгдэлийг ярих юм бол 7 өвүг од ( 7 бурхан ч гэдэг ) , заримдаа бүр дордохын 7 ч гэх хэлцүүд байдаг. Сайныг муу болгож, мууг ч сайн болгож хувиргах чадал нь бидний сэтгэлгээний асуудал гэлтэй.
Анхны нэгдсэн 7 отгийн талаар домог үлгэр, анхны хөх толботон төрөх болсон учиг, анхны тэнгэртэй хийсэн гэрээ , тэнгэрийн өмнө хариуцлага хүлээх болсон гээд сонирхолтой түүхүүд хөвөрч болно харин тэрхүү гэрээгээ биелүүлэхгүй бол дордохын 7 гээчид нь унана шүү гэсэн сануулга ч байж болох.... Өөрөөр хэлбэл нэгдэж чадснаа бататгаж уламжилж авсан үүрэг хариуцлагаа ухамсарлаж удамшуулж чадвал мандаж , үгүй бол доройтно гэсэн санаа ч юм бил үү хэн мэдлээ. Бас юун гэрээ бас юун хөх толбо бэ гээд гайхаад ухах юм бол сонирхсон хүмүүст сонин түүх хүүрнэх л байх. Харин ингэж магадлаад ухаад ирвэл тоо бүхэн өөрийн нууцыг тайлсан эздэдээ хүүрнэх нь гарцаагүй. Харин түүнийг ухаж хайсаар зурхайн ухааныг олж одот ертөнцийн эргэлтэнд өөрийн бяцхан заяагаа холбож арга ухаан хэмжил зүйн багажаар тайлснаас илүү алсад билэг ухаан , магадлах онолоор хүрсэн хүн төрөлхтөний мэдлэгт тэмүүлэх тэмүүлэл агуу бөгөөд тэр дундаа нүүдэлчин түмний ажиглалт туршилт анзааргаас үүдсэн арга ухаан, газар тэнгэрийг холбосон зохицохуйн онол, түүгээр бадраах Их Засаг юугаар ч хэмжигдэшгүй агуу бизээ.
Бид тоон билэгдэлт ард түмэн. Долоо хэмжиж нэг огтол гэсэн өвгүдийн үгээр тэмтчиж магадладаг ард түмэн. Тэгвэл яагаад заавал долоо хэмжих ёстой гэж? Найм ч юм уу 5 хэмжиж болохгүй юу гэсэн сахилгагүй асуулт тавиж болноо доо. Хариулт нь тэр дорноо л гарч ирсэн байх нь сонин. Хариулт нь хэдий сайн мэдсэн ч тааварлашгүй үр дүн гарч ирэхийг сануулдаг тоо юм гэнэ. Математикчид 7 тооны онцлогийг бодоцгооно биз. Тоон дотроос 7 тоо яаж ч хуваагдсан үйлдэлтэй гардаг цуцаах тоо юм гэнэ лээ.
Бусад билэгдэлийг ярих юм бол 7 өвүг од ( 7 бурхан ч гэдэг ) , заримдаа бүр дордохын 7 ч гэх хэлцүүд байдаг. Сайныг муу болгож, мууг ч сайн болгож хувиргах чадал нь бидний сэтгэлгээний асуудал гэлтэй.
Анхны нэгдсэн 7 отгийн талаар домог үлгэр, анхны хөх толботон төрөх болсон учиг, анхны тэнгэртэй хийсэн гэрээ , тэнгэрийн өмнө хариуцлага хүлээх болсон гээд сонирхолтой түүхүүд хөвөрч болно харин тэрхүү гэрээгээ биелүүлэхгүй бол дордохын 7 гээчид нь унана шүү гэсэн сануулга ч байж болох.... Өөрөөр хэлбэл нэгдэж чадснаа бататгаж уламжилж авсан үүрэг хариуцлагаа ухамсарлаж удамшуулж чадвал мандаж , үгүй бол доройтно гэсэн санаа ч юм бил үү хэн мэдлээ. Бас юун гэрээ бас юун хөх толбо бэ гээд гайхаад ухах юм бол сонирхсон хүмүүст сонин түүх хүүрнэх л байх. Харин ингэж магадлаад ухаад ирвэл тоо бүхэн өөрийн нууцыг тайлсан эздэдээ хүүрнэх нь гарцаагүй. Харин түүнийг ухаж хайсаар зурхайн ухааныг олж одот ертөнцийн эргэлтэнд өөрийн бяцхан заяагаа холбож арга ухаан хэмжил зүйн багажаар тайлснаас илүү алсад билэг ухаан , магадлах онолоор хүрсэн хүн төрөлхтөний мэдлэгт тэмүүлэх тэмүүлэл агуу бөгөөд тэр дундаа нүүдэлчин түмний ажиглалт туршилт анзааргаас үүдсэн арга ухаан, газар тэнгэрийг холбосон зохицохуйн онол, түүгээр бадраах Их Засаг юугаар ч хэмжигдэшгүй агуу бизээ.
Wednesday, January 9, 2019
Цаг үе улс төр
Шинэ он гарсан энэ өдөр ямар сэдвээр бичдэг юм билээ гэж бодоод цаг үе улс төр сэдвээ үргэлжлүүлмээр ч юм шиг санагдав. Яагаад вэ гэхээр бид хэнд удирдуулаад байна вэ гэсэн бодол. Өөрөөр хэлбэл нийгмийн сэтгэл зүй ямар түвшинд байна вэ өнөөгийн нөхцөл байдал биднийг ямар сонголтын өмнө аваачиад байна вэ гэсэн тунгаалт.
Манай орчин үеийн шинэ улс төрчид " либерализм- ардчилсан үзэл" ба " Экономикс", "Маркетинг" "Менежмент", герман зохиогчтой " Төрийн ерөнхий онол" хэмээх сурах бичгүүдээр зах зээлийн эдийн засагтай чөлөөт нээлттэй нийгмийг төсөөлж чөлөөт өрсөлдөөнт зах зээлийн эдийн засгийг Монголд нэвтрүүлэхийг оролдож байгаа нь нууц биш. Харин үүний үр дүнд төрийн тухай монгол бодлого алдагдаж, нийт ард түмнээрээ ядуурч зөвхөн засгийн эрх мэдэлтнүүдэд ойр байдаг бэсрэгхэн хэсэг бүлэг хүмүүс баяжин албан тушаал ашиглах, хээл хахууль, авилгал хэтэрч төр засаг нь нийгмээсээ хөндийрэх явдал лавширсаар байна. Ууг нь бол ингэж шууд хуулбарлаж биш харин монгол маягийн, монгол нүүдлийн нөхцөл соёлд тохирсон зах зээлийн эдийн засгийн загварыг гаргаж авах үүрэгтэй байсан юмсанж. Тэгээгүйн улмаас төрийн бодлого гажиж дор хаяж нүүдлийн аж байдал ба хот суурин газрын хоорондох зохист харьцаа алдагдаж нийслэл хотод нийт хүн амын 1\3 нь төвлөрөх болж дэлхийн бусад орнуудад байхгүй гаж байдал үүсч хүмүүс нь бие биенээ хот хөдөөгөөрөө ялгаварлан ад үзэцгээх болсон .
Нүүдлийн аж байдал , хэв шинж өнөөдөр өрнөөс орж ирж байгаа тэр чөлөөт өрсөлдөөнт зах зээлийн эдийн засгийн хүрээнд анхнаасаа огт байгаагүй гэж болох зүйл . Өөрөөр хэлбэр тариалан төвийн үзэлт судлаачдын суурьшмал орны ард түмний амьдрал ололтын дүнд боловсрогдсон онолыг бид шууд хуулбарласнаас үүссэн гажуудалтай одоо бид нүүр тулаад юун дээр алдаж оноод байгаагаа тогтолцооноосоо хайж байна.
Монгол иргэншлийн нүүдэллэхүйн төр хүн-хүний, хүн - байгалийн хоорондох харилцаанаас үүсч, ёс зүйт төр байгуулж " хүн төвт" менежментэд илүү анхаарал өгч , эрдэм мэдлэгт илүү ач холбогдол өгдөг. Суурин иргэншлийн төр хүн-газар хоорондох харилцаанаас үүсч, ам газарт илүү анхаарч, эрх зүйт төр байгуулж " газар төвт " менежментийг илүү түлхүү явуулж эдийн засгийн харилцаа, эд баялагт илүү ач холбогдол өгдөг.
Анхааралтай уншсан бол ёст зүйт төр, эрх зүйт төр хоёрын ялгааг сайтар тунгаагаад үзнэ биз. Өнөөдөр Ганболд хэмээх бизнес эрхлэгч эрх зүйт төрийн мангасуудад яаж шударга бусаар машиндуулсан талаараа ярьж, ёс зүйт төрийн системд шилжих хонгилын үзүүр дэх гэрэлд найдаж байгаагаа ярьж байна. Хөндлөнгөөс харахад аль аль нь ёс зүйгүй ч иргэдийн дунд ёс зүйт төрийн системд шилжих хонгилын үзүүр дэх гэрэл гарах нь уу гэсэн найдвар төрүүлж байж болох л юм.
Ард түмэн бид эрдэм мэдлэгт тэмүүлж, хийж бүтээхийн төлөө, түүнийхээ ашиг шимийг шударгаар хүртэхийг хүсэж, түүний үр дүнгээр улс орон маань өөдлөн дэвжиж үр хүүхдийн маань ирээдүй гэрэл гэгээтэй байгаасай л гэж хүсэж байна.
Төр бол зөвхөн хууль биш хүмүүсийн нийтлэг ба тэдний шүтээн болсон гал голомт нь юм. Монголчуудын төр хэмээх ухагдахуун нь гэр бүл, гал голомттой хүйн холбоотой учраас угаас тахил шүтээн, сүсэг бишрэлийн утга чанартай тул дээдлэн хүндлэх, монголчуудын соёл эрхэмлэлийн цогц ойлголт, ертөнцийг үзэх категори, олны ёс, ертөнцийн зүй билээ. Ямар ч гэр бүлийн гишүүд бие биенээ хариуцаж, бие биенийхээ төлөө санаа тавьж, буруудаж уруудаж доройтсныгоо зөв замд оруулчих гэж зүтгэдэг шиг төр улс маань ч бас хүн төвт байсан уламжлалт төрийн ухаанаа орчин үеийн мэдлэг, шинжлэх ухаан, эко техник технологийн ололтуудыг үр ашигтай ашиглаж улс орноо төвхнүүлэх цаг үе ирээд байна уу даа.
Ашигласан ном : Ц.Эрдэмт " Төрийн тухайт монгол онол "
Монгол товчион түүхийн тайлал судар
Манай орчин үеийн шинэ улс төрчид " либерализм- ардчилсан үзэл" ба " Экономикс", "Маркетинг" "Менежмент", герман зохиогчтой " Төрийн ерөнхий онол" хэмээх сурах бичгүүдээр зах зээлийн эдийн засагтай чөлөөт нээлттэй нийгмийг төсөөлж чөлөөт өрсөлдөөнт зах зээлийн эдийн засгийг Монголд нэвтрүүлэхийг оролдож байгаа нь нууц биш. Харин үүний үр дүнд төрийн тухай монгол бодлого алдагдаж, нийт ард түмнээрээ ядуурч зөвхөн засгийн эрх мэдэлтнүүдэд ойр байдаг бэсрэгхэн хэсэг бүлэг хүмүүс баяжин албан тушаал ашиглах, хээл хахууль, авилгал хэтэрч төр засаг нь нийгмээсээ хөндийрэх явдал лавширсаар байна. Ууг нь бол ингэж шууд хуулбарлаж биш харин монгол маягийн, монгол нүүдлийн нөхцөл соёлд тохирсон зах зээлийн эдийн засгийн загварыг гаргаж авах үүрэгтэй байсан юмсанж. Тэгээгүйн улмаас төрийн бодлого гажиж дор хаяж нүүдлийн аж байдал ба хот суурин газрын хоорондох зохист харьцаа алдагдаж нийслэл хотод нийт хүн амын 1\3 нь төвлөрөх болж дэлхийн бусад орнуудад байхгүй гаж байдал үүсч хүмүүс нь бие биенээ хот хөдөөгөөрөө ялгаварлан ад үзэцгээх болсон .
Нүүдлийн аж байдал , хэв шинж өнөөдөр өрнөөс орж ирж байгаа тэр чөлөөт өрсөлдөөнт зах зээлийн эдийн засгийн хүрээнд анхнаасаа огт байгаагүй гэж болох зүйл . Өөрөөр хэлбэр тариалан төвийн үзэлт судлаачдын суурьшмал орны ард түмний амьдрал ололтын дүнд боловсрогдсон онолыг бид шууд хуулбарласнаас үүссэн гажуудалтай одоо бид нүүр тулаад юун дээр алдаж оноод байгаагаа тогтолцооноосоо хайж байна.
Монгол иргэншлийн нүүдэллэхүйн төр хүн-хүний, хүн - байгалийн хоорондох харилцаанаас үүсч, ёс зүйт төр байгуулж " хүн төвт" менежментэд илүү анхаарал өгч , эрдэм мэдлэгт илүү ач холбогдол өгдөг. Суурин иргэншлийн төр хүн-газар хоорондох харилцаанаас үүсч, ам газарт илүү анхаарч, эрх зүйт төр байгуулж " газар төвт " менежментийг илүү түлхүү явуулж эдийн засгийн харилцаа, эд баялагт илүү ач холбогдол өгдөг.
Анхааралтай уншсан бол ёст зүйт төр, эрх зүйт төр хоёрын ялгааг сайтар тунгаагаад үзнэ биз. Өнөөдөр Ганболд хэмээх бизнес эрхлэгч эрх зүйт төрийн мангасуудад яаж шударга бусаар машиндуулсан талаараа ярьж, ёс зүйт төрийн системд шилжих хонгилын үзүүр дэх гэрэлд найдаж байгаагаа ярьж байна. Хөндлөнгөөс харахад аль аль нь ёс зүйгүй ч иргэдийн дунд ёс зүйт төрийн системд шилжих хонгилын үзүүр дэх гэрэл гарах нь уу гэсэн найдвар төрүүлж байж болох л юм.
Ард түмэн бид эрдэм мэдлэгт тэмүүлж, хийж бүтээхийн төлөө, түүнийхээ ашиг шимийг шударгаар хүртэхийг хүсэж, түүний үр дүнгээр улс орон маань өөдлөн дэвжиж үр хүүхдийн маань ирээдүй гэрэл гэгээтэй байгаасай л гэж хүсэж байна.
Төр бол зөвхөн хууль биш хүмүүсийн нийтлэг ба тэдний шүтээн болсон гал голомт нь юм. Монголчуудын төр хэмээх ухагдахуун нь гэр бүл, гал голомттой хүйн холбоотой учраас угаас тахил шүтээн, сүсэг бишрэлийн утга чанартай тул дээдлэн хүндлэх, монголчуудын соёл эрхэмлэлийн цогц ойлголт, ертөнцийг үзэх категори, олны ёс, ертөнцийн зүй билээ. Ямар ч гэр бүлийн гишүүд бие биенээ хариуцаж, бие биенийхээ төлөө санаа тавьж, буруудаж уруудаж доройтсныгоо зөв замд оруулчих гэж зүтгэдэг шиг төр улс маань ч бас хүн төвт байсан уламжлалт төрийн ухаанаа орчин үеийн мэдлэг, шинжлэх ухаан, эко техник технологийн ололтуудыг үр ашигтай ашиглаж улс орноо төвхнүүлэх цаг үе ирээд байна уу даа.
Ашигласан ном : Ц.Эрдэмт " Төрийн тухайт монгол онол "
Монгол товчион түүхийн тайлал судар
Subscribe to:
Posts (Atom)